Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán Lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học

 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình 
thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
 - Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh - một môn học 
được coi là khô khan, hóc búa thì việc sử dụng phương tiện dạy học hiện đại sẽ 
giúp các em nhìn nhận, nắm bắt nội dung học tập một cách cụ thể, dễ hiểu. Việc 
kết hợp đưa ra các trò chơi Toán học trong một số giờ học nhằm mục đích để 
các em học mà chơi, chơi mà học. 
 - Tìm hệ thống nội dung, phương pháp, hình thức dạy học Toán lớp 2.
 - Tìm hiểu những thuận lợi khó khăn của giáo viên và học sinh khi thiết 
kế giáo án điện tử và sử dụng trò chơi trong giờ học toán.
III. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:
 1. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 2 
 - Cụ thể là lớp 2A3 trường Tiểu học Ba Trại A
 2. Phương pháp nghiên cứu:
 * Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
 - Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí giáo dục ... liên quan đến nội dung đề tài. 
 - Đọc SGK, sách giáo viên, các loại sách tham khảo: Toán tuổi thơ, Giúp 
em vui học toán.
 * Phương pháp quan sát: Dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về nội 
dung các tiết học có sử dụng giáo án điện tử và các trò chơi toán học.
 * Phương pháp điều tra: Tìm hiểu thực trạng việc dạy học bằng giáo án 
điện tử và tổ chức một số trò chơi Toán học lớp 2.
 * Phương pháp thực nghiệm:
 - Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm (Soạn giáo án đã thông qua 
các tiết dạy). Tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình dạy học để kiểm tra tính 
khả thi của đề tài.
 3. Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 2A3, 2A5.
 2/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
3. Nhu cầu về đổi mới phương pháp dạy học:
 Muốn giờ học có hiệu quả thì đòi hỏi giáo viên phải đổi mới phương pháp 
dạy học tức là kiểu dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm”, hướng tập trung 
vào học sinh, trên cơ sở hoạt động của các em. Kiểu dạy này người giáo viên là 
người định hướng, tổ chức ra những tình huống học tập nó kích thích vào óc tò 
mò và tư duy độc lập. Muốn các em học được thì trước hết giáo viên phải nắm 
chắc nội dung của mỗi bài và lựa chọn, vận dụng các phương pháp sao cho phù 
hợp, bài nào thì sử dụng các phương pháp trực quan, thuyết trình, trò chơi  
hoặc bài nào thì sử dụng phương pháp giảng giải, kiểm tra, thí nghiệm  nhưng 
phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học.
 Môn Toán không có nhiều tranh ảnh như các bộ môn khác, nhưng không 
phải vì thế mà không cần đến ứng dụng CNTT. Ngoài bộ đồ dùng, dạy và học 
toán chỉ là những con số và các bài toán và những hình vẽ thì không có đồ dùng 
gì khác. Thế nhưng, những con số, những bài toán và những hình vẽ nếu đưa lên 
màn hình lớn với sự nhấn mạnh bằng cách đổi màu chữ hay gạch chân; những 
kiến thức Toán khô khan biến thành những trò chơi hấp dẫn sẽ có hiệu quả hơn. 
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
1. Thực trạng:
 - Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử vì để thiết kế được 
1 giáo án có chất lượng phải công phu và tốn nhiều thời gian để chuẩn bị. Đó 
chính là điều mà các giáo viên thường hay tránh.
 - Việc sử dụng phương pháp mới đòi hỏi một giáo án mới. Thực ra, muốn 
“click” chuột để tiết dạy thực sự hiệu quả thì giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần 
so với cách dạy truyền thống. Ngoài kiến thức căn bản về vi tính, sử dụng thành 
thạo phần mềm PowerPoint, giáo viên cần phải có niềm đam mê thật sự với 
công việc thiết kế. Nó đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm 
tư liệu từ nhiều nguồn.
 4/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
ta có thể đổi màu hoặc gạch chân sẽ giúp học sinh hiểu bài hơn, từ đó giải bài 
toán một cách dễ dàng. Hoặc khi tóm tắt đề bài ta có thể dùng những hình ảnh 
phù hợp với đề bài ( như con gà, con cá, bông hoa...) những hình ảnh này ta có 
thể lấy trên mạng Internet. Cách tóm tắt đề bài đó sẽ giúp học sinh dễ hiểu bài 
và làm bài tốt hơn. Cùng một lúc giáo viên đưa các đáp án lên bảng sẽ rất vất vả 
và mất thời gian. Nhưng nếu dạy bằng giáo án điện tử thì chỉ cần thiết kế trong 
một Slide là có đủ các đáp án của bài. Dựa vào đó học sinh biết được mình đã 
ghép theo cách nào, và còn có những cách ghép nào nữa. Từ đó, học sinh có thể 
vận dụng các cách ghép hình cho các bài học sau.
 - Việc đưa ứng dụng CNTT vào giảng dạy có rất nhiều cái lợi cho cả học 
sinh lẫn giáo viên. Vấn đề đặt ra là phải soạn giáo án như thế nào cho phù hợp 
thì mới đem lại hiệu quả mong muốn. 
 Trên cơ sở nghiên cứu đề tài, điều tra, quan sát tình hình thực tế và trực 
tiếp tổ chức một số trò chơi Toán học lớp 2 tôi đã nhận thấy:
 - Đối với trẻ nhỏ, trò chơi là một phát hiện mới, kích thích sự tò mò, 
muốn tìm hiểu, khám phá. Do vậy quan điểm “Thông qua hoạt động vui chơi để 
tiến hành hoạt động học tập” là phù hợp với trường học.
 - Trong quá trình học toán, GV cũng cần tích cực tổ chức trò chơi cho các 
em. Việc sử dụng trò chơi toán học có nhiều tác dụng như:
 + Giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động ngoài giờ học, làm cho giờ 
học bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu. Học sinh tiếp thu kiến thức 
nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập.
 + Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình
 + Thông qua trò chơi, học sinh được vận dụng kiến thức, năng nổ, hoạt 
bát, kích thích trí tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học 
tập cách xử lý thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả 
năng vận dụng trong cuộc sống để dễ dàng thích nghi với điều kiện mới của xã 
hội.
 6/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
*Bài: Ngày, tháng (trang 79 – SGK Toán 2): 
 Để dạy bài này, nếu không sử dụng máy chiếu GV phải mất thời gian 
scan ảnh rồi phóng to ra giấy A0 nhưng vẫn rất khó cho HS có thể quan sát 
được. Bằng việc sử dụng máy chiếu GV có thể phóng to tờ lịch, đổi màu chữ 
nếu cần và HS có thể dễ dàng quan sát. (hình 3)
*Bài: Đơn vị, chục, trăm, nghìn (trang 137 – SGK Toán 2): 
 Với bài này, phần nội dung bài mới, GV sẽ phải gắn rất nhiều các ô 
vuông nhỏ biểu thị cho đơn vị, chục, trăm, nghìn lên bảng mất rất nhiều thời 
gian, và nhiều khi nam châm không đủ chắc, lại mất thời gian chỉnh sửa. Bằng 
việc sử dụng máy chiếu GV chỉ cần kích chuột là các biểu tượng sẽ hiện ra theo 
đúng ý đồ của GV, không gây nên sự vất vả, tiết kiệm thời gian cho GV còn HS 
thì dễ dàng tiếp cận với nội dung bài học. (hình 4)
 *Kết luận: Như vậy bằng việc sử dụng giáo án điện tử GV có thể mang 
lại cho HS những giờ học bổ ích và lí thú, có thể tác động đến hầu hết các giác 
quan của HS, tạo những ấn tượng sâu sắc tới các em. Khi soạn những bài giảng 
này, GV không phải vất vả trong việc phóng to tranh ảnh ra giấy vừa tốn tiền 
vừa tốn thời gian và công sức, lại phải mất công bảo quản đồ dùng sau mỗi lần 
dạy xong mà hình ảnh màu sắc lại không sống động, không rõ nét như khi làm 
trên GAĐT. 
IV. GIỚI THIỆU MỘT SỐ TRÒ CHƠI TOÁN HỌC 2:
1. Tổ chức trò chơi trong môn Toán:
 Để các trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức 
và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc:
 a. Nguyên tắc “vừa sức, dễ thực hiện”
 - Mỗi trò chơi phải củng cố được một số nội dung toán học cụ thể trong 
chương trình (Có thể là kiến thức cần kiểm tra bài cũ, kiến thức bài mới, kiến 
thức thực hành, luyện tập )
 - Chương trình toán 2 được chia thành 4 mạch kiến thức cơ bản: Số học, 
đại lượng và đo đại lượng, yếu tố hình học, toán giải có lời văn. Các trò chơi 
 8/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
 + Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.
 + Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lý học sinh lớp 2, phù hợp với khả 
năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
 + Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.
 + Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo.
 + Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
 * Cấu trúc của trò chơi học tập:
 + Tên trò chơi.
 + Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến 
thức, kỹ năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết 
kế trong trò chơi.
 + Đồ dùng, đồ chơi: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trò chơi 
học tập. 
 + Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với 
người chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
 + Số người tham gia chơi: Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi.
 + Nêu lên cách chơi.
 d. Cách tổ chức trò chơi:
 Thời gian tiến hành: thường từ 5 – 7 phút.
 - Đầu tiên là giới thiệu trò chơi:
 + Nêu tên trò chơi.
 + Hướng dẫn cho HS cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu 
rõ luật chơi.
 - Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi
 - Chơi thật
 - Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể 
nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.
 - Thưởng phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp 
nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học 
 10/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
 * Mục đích:
 + Củng cố kỹ năng tính nhẩm dạng trừ đi một số: 14 - 8
 + Rèn tính tập thể
 * Chuẩn bị:
 + 02 bông hoa 5 cánh, mỗi bông một màu, trên mỗi cánh hoa ghi các số 
như sau, mặt sau gắn nam châm. (hình 6.1)
 + 10 chú ong trên mình ghi các phép tính, mặt sau có gắn nam châm (hình 6.2)
 + Phấn màu
 *Cách chơi:
 + Chọn 2 đội, mỗi đội 4 em
 + Giáo viên chia làm 2, gắn mỗi bên một bông hoa và 5 chú ong, ở bên 
dưới không theo trật tự, đồng thời giới thiệu trò chơi: Cô có 2 bông hoa trên 
những cánh hoa là các kết quả của phép tính, còn những chú Ong thì chở các 
phép tính đi tìm kết quả của mình. Nhưng các chú Ong không biết phải tìm như 
thế nào, các chú muốn nhờ các con tìm giúp, các con có giúp được không?
 - 2 đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh “Bắt đầu” thì lần lượt từng 
bạn lên nối các phép tính với số thích hợp. Bạn thứ nhất nối xong phép tính đầu 
tiên, trao phấn cho bạn thứ 2 lên nối, cứ như vậy cho đến khi nối hết các phép 
tính. Trong vòng 1 phút, đội nào nối đúng và nhanh hơn là đội chiến thắng.
 c)Trò chơi 3: Tìm đường về nhà cho 3 chú ếch (Tiết 130: Luyện tập 
chung)
 * Mục đích: Củng cố kỹ năng tìm thừa số và số bị chia
 * Chuẩn bị: 
 + Bút dạ màu vàng – xanh - đỏ (mỗi câu hai chiếc)
 + 2 bức tranh tô màu đẹp treo trên bảng như (hình 7.1)
 * Cách chơi: 
 + Chọn 2 đội, mỗi đội 3 em (phát cho mỗi em bút dạ màu)
 12/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
1. Giới thiệu bài: Các con đã biết số giờ 
trong 1 ngày. Để biết về các ngày trong 1 
tháng cô mời các con cùng tìm hiểu qua bài.
- GV ghi bảng – HS ghi vở - Ngày - Tháng.
2. Các hoạt động dạy học:
a. Hoạt động 1: Tìm hiểu tờ lịch tháng 11.
- GV đưa tờ lịch tháng 11 và giới thiệu: Đây - HS quan sát, lắng nghe.
là 1 tờ lịch tháng. 
- Quan sát tờ lịch trên và cho cô biết:
- Đây là tờ lịch tháng nào? 
F: Đây là tờ lịch tháng 11. (hình 8.1)
- Dòng đầu tiên của tờ lịch ghi gì? - Tháng 11 
- Các ô còn lại ghi gì? - Ghi các thứ trong tuần.
- Tháng 11 có bao nhiêu ngày? Vì sao con - Ghi các ngày trong tháng
biết? - 30 ngày. Vì con thấy tờ lịch 
 bắt đầu từ ngày 1 đến ngày 30.
F: Tháng 11 có 30 ngày. (hình 8.2) . Vì con đếm thấy có 30 ngày 
- Mời 1 bạn đọc các ngày của tháng 11 bắt - 1 HS đọc
đầu từ ngày 1.
 GV chốt kiến thức
- Con có nhận xét gì về cách ghi các ngày - Được ghi lần lượt theo hàng 
trong tháng? ngang, mỗi dòng ghi các ngày 
 của 1 tuần, hết tuần này đến 
 tuần khác
- Vậy 1 tuần có mấy ngày? - 7 ngày.
- Ngày 1 là thứ mấy? - Thứ 7
- Ngày 2 là thứ mấy? - Chủ nhật
 14/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
- Nhận xét gì về cách đọc và cách viết? - Ở phần đọc, số chỉ ngày và 
 chỉ tháng ghi bằng chữ. Ở 
- GV lưu ý: Số chỉ ngày, chỉ tháng khi viết, phần viết, số chỉ ngày và chỉ 
các con sẽ viết bằng chữ số nhé. tháng ghi bằng chữ số
- Cả lớp làm bài vào vở theo mẫu. - HS làm bài
- Chữa. Nhận xét - Nhận xét
 + Bài tập 2:
- Quan sát bài tập 2 và cho cô biết, bài 2 có - 2 phần
mấy phần?
F: Toàn bộ nội dung phần a (hình 8.4)
- Mời 1 bạn đọc yêu cầu phần a. - 1 HS đọc
- Đây là tờ lịch tháng mấy? - Tháng 12
- Nhận xét gì về cấu trúc tờ lịch tháng 12? - Giống cấu trúc của tờ lịch 
 tháng 11
- GV giới thiệu tháng 11. - HS lắng nghe.
- HS làm bài vào sách. - HS làm bài
- HS chữa bài - Nhận xét. - Nhận xét
- Vì sao con điền vào ô này là ngày 3. (hình 8.5) - Vì ngày 1 là thứ hai, ngày 2 
 là thứ ba, ngày 3 là thứ tư.
- Theo con, các ô trống còn lại, dành để ghi - Tháng 1
số chỉ ngày của tháng mấy?
- Vì sao con biết ? - Vì một năm có 12 tháng, hết 
 GV chốt: Đúng. Hết tháng 12 của năm này tháng 12 của năm nay sẽ đến 
lại đến tháng 1 của năm tiếp theo. tháng 1 của năm tiếp theo
F: Toàn bộ nội dung phần b
- Để làm bài tập này, cô muốn các con cùng - HS thảo luận nhóm 2
thảo luận theo nhóm 2: 1 bạn hỏi và 1 bạn trả lời.
- Trình bày: phần b có 3 ý, mỗi nhóm cô sẽ - Đại diện nhóm lên bảng trình 
 16/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
tháng, tôi đã cho 2 lớp 2A5 (đối chứng) và 2A3 (thực nghiệm) kiểm tra cùng 1 
đề bài thì kết quả như sau:
 Trung 
 Số Giái Kh¸ YÕu
 Líp b×nh
 HS
 SL % SL % SL % SL %
2A5 (Đối chứng ) 35 14 40,0 15 42,9 6 17,1 0 0
2A3 (Thực nghiệm) 35 25 71,4 10 28,6 0 0 0 0
 Nhìn vào bảng trên cho thấy chất lượng lớp 2A3 có ứng dụng CNTT kết 
quả cao hơn so lớp 2A5 không có ứng dụng CNTT. Hầu hết các em ở lớp 2A3 
(Thực nghiệm) nắm chắc bài và điền số vào chỗ chấm nhanh, đúng hơn lớp 2A5 
(Đối chứng). Ngoài ra, với các tiết học khác có ứng dụng CNTT kết quả cao 
hơn hẳn so với khi dạy không có ứng dụng CNTT, HS rất hào hứng và say mê 
khi học các tiết này. HS luôn hào hứng tham gia vào các trò chơi học tập, tinh 
thần học tập tốt. 
 Điều quan trọng nhất vẫn là học tập có ứng dụng CNTT bên cạnh học 
sinh dễ hiểu bài hơn còn giúp hứng thú học tập của các em được nâng cao rõ rệt. 
Các em cảm thấy thích thú đến lớp, đến trường và rất tích cực tham gia các hoạt 
động học tập và vui chơi. Nói chung, tinh thần của các em phấn khích hơn.
 C: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN
 Trên đây là một vài kinh nghiệm đưa ứng dụng CNTT và trò chơi Toán 
học vào dạy Toán lớp 2. Khi đưa ứng dụng CNTT và phần trò chơi vào dạy học 
tuy có vất vả và mất nhiều thời gian, nhưng hiệu quả dạy học rất cao. Những tiết 
dạy có sử dụng CNTT cùng các trò chơi Toán học đã gây hứng thú học tập cho 
học sinh, làm cho tiết học nhẹ nhàng và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để có một 
giáo án điện tử phải có thời gian, có ý tưởng và có sự chuẩn bị từ trước, chứ 
 18/15 “Nâng cao hiệu quả giờ dạy Toán lớp 2 bằng việc thiết kế giáo án điện tử và tổ chức các trò chơi Toán học”.
 + Phổ biến những sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT trong giảng 
dạy hay ở các bộ môn nói chung, môn toán nói riêng của các trường bạn, quận 
bạn tới giáo viên.
 * Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi qua thực tế giảng dạy. Mặc dù đã cố 
gắng rất nhiều nhưng đề tài của tôi chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu 
sót. Tôi rất mong được hội đồng xét duyệt và các bạn đồng nghiệp góp ý kiến 
bổ sung thêm để tôi hoàn thiện hơn sáng kiến của mình và để sáng kiến áp dụng 
thật hiệu quả trong giảng dạy môn Toán cho học sinh.
 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung 
của người khác!
Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Ba Trại, Ngày  tháng  năm 202...
 Tác giả
 20/15