Sáng kiến kinh nghiệm Một vài kinh nghiệm dạy học môn Toán theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh Lớp 1, bộ sách Cánh diều

 2
 - Kết quả khảo sát giai đoạn giữa Học kì 1 như sau:
 Nội dung Giữa học Cuối học Giữa học Cuối học 
 kỳ 1 kỳ 1 kỳ 2 kỳ 2
Đọc, viết số, tính toán nhanh, 10
chính xác
Đọc, viết số, tính toán chậm, 10
chính xác
Đọc, viết số, tính toán chưa chính 5
xác
 Qua kết quả khảo sát, lớp tôi có em đọc, viết số chưa đúng, dẫn đến việc 
tính toán chưa chính xác. Vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài “Một vài kinh 
nghiệm dạy học môn Toán theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho 
học sinh lớp 1.” để giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn trong học tập. Qua đó, HS 
được phát triển về phẩm chất và năng lực, đáp ứng được Yêu cầu cần đạt của 
chương trình môn Toán lớp 1 theo CTGDPT 2018.
 PHẦN 2. NỘI DUNG CẦN GIẢI QUYẾT
 Từ thực trạng trên, để giúp các em phát triển phẩm chất, năng lực khi học 
môn Toán, tôi đã nghiên cứu thực hiện một số nội dung sau:
 - Sử dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học 
Toán đối với học sinh.
 - Đổi mới đánh giá học sinh trong dạy học Toán.
 - Tăng cường công tác phụ đạo và bồi dưỡng học sinh.
 - Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. 4
 - HS giơ tay hoặc lấy ra các đồ vật đúng số lượng mà GV yêu cầu.
 - HS lấy đúng thẻ số (trong bộ đồ dùng học Toán) theo hiệu lệnh của GV 
(ví dụ GV vỗ tay 2 cái thì HS lấy thẻ số 2). 
 b. Phương pháp thực hành luyện tập: là phương pháp dạy học liên quan 
đến hoạt động thực hành luyện tập các kiến thức, kĩ năng của môn học, chiếm 
50% tổng thời gian dạy học Toán. Vì vậy phương pháp này được thường xuyên 
sử dụng trong dạy học Toán. Cụ thể cho học sinh luyện tập: 
 + Làm trên bảng lớp 
 + Làm trên bảng con của học sinh.
 + Luyện tập Toán trong vở bài tập.
 + Làm trong phiếu học tập.
 HS làm bài trên bảng lớp HS làm bài trên bảng con 6
 - Cách chơi: Một bạn cầm thẻ, nêu phép tính đố cả lớp, gọi bạn trả lời. Nếu 
bạn trả lời đúng thì được đổi vai, bạn vừa trả lời đúng được phép nêu phép tính 
tiếp theo để đố bạn khác. Trò chơi cứ thế cho đến hết các phép tính.
 * Trò chơi tiếp sức: Ai nhanh, Ai đúng?
 Bài Số 10, SGK Toán 1 Cánh Diều, trang 18, 19
 - Chuẩn bị: Viết sẵn nội dung bài tập trên bảng lớp hoặc trên giấy khổ lớn.
 - Cách chơi: Cử 2 đội, mỗi đội gồm 4 bạn xếp thành 2 hàng dọc. Khi nghe 
hiệu lệnh Bắt đấu thì bạn đầu tiên của mỗi đội lên viết 1 số còn thiếu vào 1 ô 
trống, sau đó chuyền bút (phấn) cho bạn tiếp theo. Trò chơi cứ thế luân phiên 
đến khi điền đủ các ô trống. Đội nào viết đúng và nhanh hơn là thắng cuộc.
 * Trò chơi “Chim về tổ”.
 Bài Luyện tập, SGK Toán 1 Cánh Diều, trang 58 8
 Để có thể tổ chức cho HS hoạt động học được hiệu quả, GV cần phải xác 
định rõ mục tiêu hay yêu cầu cần đạt của bài học, từ đó thiết kế thành các hoạt 
động học và hoạt động ĐG (nhận xét, tự nhận xét) để HS thực hiện. GV phải 
hướng dẫn cho HS kỹ năng tự đánh giá và tạo điều kiện cho các em tham gia 
đánh giá lẫn nhau. 
 Trong giảng dạy có nhiều HS nhận thức chậm, giáo viên phải kiên trì, 
không nên khắt khe, mà nên tạo điều kiện cho các em được tham gia vào các 
hoạt động học tập, được chia sẻ để tự tin hơn,
 Ví dụ: Các công cụ kiểm tra đánh giá như thang đo, bảng kiểm, Rubrics,
 Bài Các số có hai chữ số (từ 41 đến 70), SGK Toán 1 Cánh Diều, trang 98-
99.
 Trong hoạt động phân tích, khám phá, rút ra bài học, tôi thiết kế công cụ 
đánh giá năng lực học Toán của các em như sau:
Công cụ đánh giá: Bảng kiểm đánh giá năng lực sử dụng công cụ, phương tiện 
học toán và năng lực giao tiếp toán học.
 Tiêu chí Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm 
 1 2 3 4
 Học sinh xếp được 10 đoạn tạo chục. Có ☐ Có ☐ Có ☐ Có ☐
Học sinh cắt ra được 10 đoạn tạo chục. Có ☐ Có ☐ Có ☐ Có ☐
HS đếm được các số theo thứ tự từ 41 Có ☐ Có ☐ Có ☐ Có ☐
đến 50. 
HS đếm được các số theo thứ tự từ từ Có ☐ Có ☐ Có ☐ Có ☐ 10
HS, chỉ ra mặt hạn chế mà em chưa làm được, đồng thời đưa ra biện pháp cụ thể 
để giúp HS khắc phục được hạn chế trên, góp phần giúp các em tiến bộ hơn 
trong học tập.
 3. Tăng cường công tác phụ đạo và bồi dưỡng học sinh 
 Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, việc phụ đạo và bồi dưỡng cho HS 
là công tác không thể thiếu được. Ông bà ta thường nói: “Trong một bàn tay thì 
có ngón dài, ngón ngắn.” và thực tế cũng đã chứng minh điều đó. Trong lớp thì 
cũng có những em học tập với các mức độ khác nhau như: hoàn thành tốt, hoàn 
thành, chưa hoàn thành về môn học và hoạt động giáo dục; tốt, đạt hoặc chưa 
đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi. Cho dù người thầy có hay và bản 
lĩnh cỡ nào thì ít nhiều cũng gặp phải. Nhưng điều quan trọng là GV phải biết 
khéo léo, xử lý tốt các đối tượng. Do đó, GV cần phân loại đối tượng ngay từ 
đầu năm học để có kế hoạch giảng dạy phù hợp. Cụ thể là:
 - Đối với HS chưa hoàn thành, do năng lực nhận thức hạn chế cần được 
phụ đạo thêm về phương pháp, về kỹ năng học tập, cần bổ sung kiến thức kịp 
thời, chưa hoàn thành ở phần nào thì phụ đạo phần đó. Phụ đạo bất cứ thời gian 
nào nếu có thể, giúp các em dần dần đạt được yêu cầu cần đạt của từng bài học 
cũng như yêu cầu cần đạt của môn Toán nói chung.
 - Đối với HS có năng khiếu, GV cần tăng cường các hoạt động độc lập, 
phát triển tư duy, sáng tạo cho HS, để các em có điều kiện phát huy khả năng, 
đồng thời nâng cao chất lượng dạy - học.
 Ví dụ: Tôi tổ chức “Đôi bạn cùng tiến”, phân công 1 em học tốt với 1 em 
học chậm để các em giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.
 4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
 Trong giảng dạy, tôi thấy hầu hết các em có hứng thú, tích cực hoạt động 
học tập trong tiết học có ứng dụng về công nghệ thông tin. Do đó, khi dạy Toán, 
tôi thường thiết kế các bài học trên phần mềm Power Point, ActivInspire, sử 
dụng sách điện tử trên nền tảng Hoc10.com, tìm kiếm một số thông tin trên 
mạng Internet để giảng dạy các em. 12
HS quan sát trình chiếu và gợi ý của GV để nêu thành bài toán, nêu được phép 
tính 6 – 4 = 2.
 + Có 6 hình tròn, bớt đi 4 hình tròn (tạo hiệu ứng gạch xiên 4 hình tròn). 
Hỏi còn lại mấy hình tròn ? Từ đó rút ra phép tính 6 – 4 = 2.
 + Làm tương tự với phép tính 5 – 3 = 2.
 PHẦN 4. KẾT QUẢ
 Qua một năm học thực hiện đề tài, tôi thấy các em có tiến bộ rõ rệt, không 
còn rụt rè, nhút nhát như đầu năm. Đa số HS đều hứng thú tham gia học tập, tập 
trung chú ý khi thầy cô giảng bài, tích cực tham gia xây dựng bài. Các em đã có 
kinh nghiệm, phương pháp học tập và biết cách tự học, có ý thức và say mê hoạt 
động học tập, giờ học luôn trôi qua một cách nhẹ nhàng. 14
 PHẦN 5. KẾT LUẬN
 1. Tóm lược giải pháp
 Trong quá trình dạy học môn Toán lớp 1, tôi rút ra được một số kinh 
nghiệm như sau:
 - Phân loại đối tượng ngay từ năm học để có biện pháp giúp đỡ kịp thời.
 - Bản thân phải tìm hiểu và nắm vững chương trình Toán lớp 1 của 
CTGDPT 2018, tham khảo tài liệu, dự giờ đồng nghiệp, nhằm trao đổi kiến 
thức để dạy học tốt môn Toán và các môn học khác.
 - Tạo điều kiện cho HS phát huy tính chủ động sáng tạo trong việc phát 
hiện vấn đề và tự giải quyết được vấn đề. 
 - Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý để HS hỗ trợ nhau trong học tập.
 - Sử dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực học 
Toán đối với học sinh.
 - Đầu tư nghiên cứu làm thêm đồ dùng dạy học nhằm kích thích hứng thú 
học tập của học sinh.
 - Đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và đánh giá học sinh trong dạy 
học Toán.
 - Động viên, khuyến khích kịp thời trước mỗi thành công của học sinh.
 - Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học giúp các em 
hứng thú tham gia hoạt động học tập.
 2. Phạm vi đối tượng áp dụng:
 Đề tài này áp dụng đối với học sinh ở lớp 1/1 của trường Tiểu học Nhựt 
Tảo và có thể áp dụng đối với học sinh lớp 1 ở các trường Tiểu học trong huyện 
Tân Trụ.
 Người viết
 Nguyễn Thị Bé Thương 16
*Nhận xét, đánh giá của đơn vị:
 - Đề tài có yếu tố mới và sáng tạo:
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 - Đề tài sáng kiến có khả năng áp dụng:
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 - Đề tài sáng kiến có hiệu quả (phạm vi được triển khai áp dụng):
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 Tân Bình, ngày tháng 5 năm 2021
 Thủ trưởng đơn vị
 Đoàn Thị Bạch Yến
 *Nhận xét, đánh giá của Hội đồng xét duyệt SKKN cấp cơ sở:
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 ., ngày  tháng  năm 
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
 *Nhận xét, đánh giá của Hội đồng xét duyệt SKKN cấp tỉnh:
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 .............................................................................................................................
 ., ngày  tháng  năm 
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG