Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 5 trường Tiểu học Ngũ Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao

 PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lí do chọn đề tài
Đất nước ta đang ở trong thời kỳ đổi mới. Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo 
dục là Quốc sách hàng đầu. Sức khỏe con người ngày càng được nâng cao hơn, 
cho nên việc giảng dạy, giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ, thế hệ tương lai mai sau 
trong trường học là một việc không thể thiếu.
Đặc biệt ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, việc rèn luyện thể chất cho các em thông 
qua các bài tập thể dục là một việc làm hết sức quan trọng, Chủ tịch Hồ Chí 
Minh đã nói: “Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần, 
mỗi người dân mạnh khỏe tức là làm cho đất nước hùng mạnh thêm”. Chúng ta 
cũng nhớ rằng sức khỏe là vốn quý nhất của con người “Sức khỏe là vàng”.
Thể dục thể thao góp phần bảo vệ tăng cường sức khỏe cho học sinh, phát triển 
các tố chất thể lực, đặc biệt là sức nhanh, khả năng mềm dẻo, khéo léoTrang 
bị cho học sinh một số hiểu biết và kỹ năng vận động cơ bản về bài tập thể dục. 
Làm giàu thêm vốn kỹ năng vận động cơ bản thường gặp trong đời sống như: 
Đi, chạy, nhảy, ném....phù hợp với khả năng trình độ, lứa tuổi giới tính của các 
em. Tạo điều kiện cho các em tập luyện thường xuyên để nâng cao sức khỏe và 
thể lực của học sinh.
Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong chương trình giáo dục phổ thông. Yêu 
cầu cấp thiết là hình thành và phát triển nhân cách học sinh với mục tiêu giáo 
dục toàn diện (đức, trí, thể, mỹ, lao động). Môn Thể dục là một môn học hết sức 
quan trọng trong nhà trường, học sinh tham gia học tốt sẽ góp phần phát triển 
thể chất, đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe để tham gia học tốt các môn học khác 
cũng như thực hiện tốt các mặt hoạt động mà nhà trường đề ra.
Chính vì vậy, tôi lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 trường 
Tiểu học Ngũ Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao”. 
 1. Mục đích nghiên cứu
 - Việc chọn đề tài “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 
 trường Tiểu học Ngũ Hiệp học bài thể dục phát triển chung đạt kết 
 quả cao” này nhằm tìm ra để phát huy tính tích cực, hứng thú trong PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Qua những bài tập: Đội hình đội ngũ, bài thể dục phát triển chung, bài tập rèn 
luyện tư thế cơ bản, bài tập về kỹ năng vận động cơ bản, trò chơi vận động có 
tác động lên cơ thể các em, làm cho cơ thể các em chuyển biến về hình thái chức 
năng theo chiều hướng tích cực là một trong những mặt giáo dục có ý nghĩa nêu 
cao tầm vóc, tạo điều kiện cho học sinh phát triển tốt về mặt thể chất.
* Mục tiêu môn thể dục lớp 5:
- Biết được một số kiến thức, kỹ năng vận động và giữ gìn sức khỏe, nâng cao 
thể lực.
- Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, kỷ luật, thói quen tự giác tập luyện Thể dục 
thể thao, giữ gìn vệ sinh và nếp sống lành mạnh.
- Biết vận dụng ở mức nhất định những điều đã học vào nếp sinh hoạt ở trong và 
ngoài nhà trường.
* Yêu cầu của bài thể dục phát triển chung:
- Biết cách thực hiện 8 động tác của Bài thể dục phát triển chung nhằm rèn luyện 
và phát triển thể lực.
- Thực hiện được các động tác tương đối chính xác, đúng biên độ, phương 
hướng và nhịp điệu.
- Thuộc Bài thể dục phát triển chung để tập luyện hàng ngày.
Để tìm ra “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 trường Tiểu học Ngũ Hiệp 
học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” là cần thiết, là điều kiện để 
học sinh phát huy tính tự giác sáng tạo trong học tập nâng cao chất lượng dạy 
học, đem lại hiệu quả giáo dục. 
2. Cở sở thực tiễn
* Thuận lợi và khó khăn:
a. Thuận lợi:
Môn thể dục do đặc thù của môn học là môn học ngoài trời và thực hành nên 
cách dạy học có nhiều điểm khác so với các môn học văn hóa. Trong điều kiện 
hiện nay, trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học Ngũ Hiệp nói - Nhiều phụ huynh phải đi làm ăn xa nhà nên sự quan tâm đến việc học của con 
cái là chưa kịp thời. Một số phụ huynh khác do nhận thức hạn chế còn phó mặc 
nhà trường, không để ý đến việc học tập của con em.
- Trang phục thể dục của các em học sinh không đồng đều vì hoàn cảnh gia đình còn 
gặp nhiều khó khăn, dẫn đến việc tập luyện của các em không được thoải mái.
*Bảng tổng hợp một số lỗi sai thường mắc trong bài tập thể dục phát triển 
chung đối với học sinh lớp 5. 
 TT Động tác Lỗi sai
 Không vươn căng thân ở nhịp 1,3.
 1 Động tác vươn thở
 Không hóp ngực ở nhịp 2.
 2 Động tác tay Nhịp 1,2 co tay.
 Nhịp 1 nâng đùi chưa cao.
 3 Động tác chân Nhịp 3, chân đá thấp, co gối và không duỗi căng 
 mũi bàn chân. 
 4 Động tác vặn mình Quay thân chưa đủ 90 độ.
 5 Động tác toàn thân Nhịp 1, tay giơ lên cao không thẳng (co tay).
 6 Động tác thăng bằng Đưa chân ra sau thấp và co gối chân trụ, cúi đầu. 
 Bị vặn người khi đưa tay sang ngang và co tay 
 7 Động tác nhảy
 khi giơ cao.
 8 Động tác điều hòa Động tác của tay cứng quá, không lắc cổ tay. của lớp học từ đó định ra lượng vận động cho từng nội dung và cả giờ học, tìm 
các tổ chức động viên học sinh tập luyện đạt hiệu quả cao nhất.
3.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch bài học và chuẩn bị bài dạy
- Xây dựng kế hoạch dạy học rất cần thiết cho mỗi họat động giáo dục nhằm xác 
định nhiệm vụ toàn diện (về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất ý chí và rèn luyện 
thể lực) yêu cầu phải cụ thể (mức độ học tập động tác mới, ôn bài cũ, cái gì là 
chủ yếu, cái gì là thứ yếu) khối lượng phải cụ thể (số lần tập, thời gian tập 
từng động tác) sắp xếp nội dung có thứ tự rõ ràng và cách tiến hành cụ thể 
(cách triển khai đội hình, đội ngũ, chỗ đứng để giảng dạy tập mẫu của giáo viên, 
vị trí của học sinh).
- Xác định được tầm quan trọng này, sau khi đã soạn giáo án xong, tôi nghiên 
cứu kỹ để nắm chắc nội dung, phương pháp và các bước lên lớp (Bởi vì khi lên 
lớp giáo viên thể dục dạy ngoài trời khác so với giáo viên dạy lớp là phải nắm 
vững các động tác). Có như thế việc giảng dạy mới thành thạo, thực hiện một 
cách chủ động, linh hoạt và có hiệu quả.
- Ngoài nghiên cứu kỹ nội dung giảng dạy, tôi tập luyện trước những động tác 
của bài thể dục phát triển chung cho chính xác nhằm nâng cao kỹ thuật để khi 
lên lớp truyền thụ, hướng dẫn học sinh được tốt hơn. Bởi vì giáo viên là người 
làm mẫu, tập mẫu thì động tác phải chuẩn xác, không để bất kỳ một sơ suất nào.
3.3. Biện pháp 3: Chuẩn bị thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ tốt cho giảng 
dạy bộ môn. 
Thiết bị, đồ dùng dạy học là những phương tiện vật chất giúp giáo viên và
học sinh tổ chức có hiệu quả trong quá trình giáo dục. Trong quá trình đổi mới
phương pháp dạy học thiết bị đồ dùng dạy học là những phương tiện cơ bản 
không thể thiếu để giáo viên, học sinh thực hiện dạy và học. Hơn nữa thiết bị, đồ 
dùng dạy học tạo điều kiện trực tiếp cho học sinh phát huy tối đa được tính năng 
động khi tiếp cận thực tiễn nâng cao khả năng tự học, rèn luyện kỹ năng học tập 
và thực hành. Nếu việc ''Dạy chay, dạy suông'' làm cho người học không phát 
huy được tính tích cực chủ động sáng tạo thì tính hỗ trợ đắc lực của thiết bị, đồ một số trò chơi đòi hỏi “Sức nhanh”. Bản thân tôi sử dụng việc giảng dạy theo 
hướng phân hóa đối tượng học sinh, khi giảng dạy tôi hướng dẫn và định hướng 
cho em những kiến thức cơ bản về động tác để khi sức khỏe em bình phục thì 
em sẽ thực hiện nội dung một cách dễ dàng
3.5. Biện pháp 5 : Bồi dưỡng cán sự trong giờ thể dục
- Trong mỗi giờ học, đặc biệt là giờ thể dục cán sự lớp, nhóm có vai trò rất quan 
trọng. Giờ dạy thể dục đạt hiệu quả cao hay không chính là nhờ đội ngũ cán sự 
tổ chức cho nhóm hoạt động. Vì vậy, ngay từ những buổi đầu năm học tôi đã tổ 
chức hướng dẫn cho tất cả các em được lựa chọn làm cán sự những kỹ năng lãnh 
đạo, tổ chức cơ bản tôi đã áp dụng một số cách làm sau:
- Mỗi lớp có một cán sự để giúp giáo viên, tổ chức hoạt động. Vì vậy tôi đã lựa 
những em có năng lực và thể lực tốt, có khả năng tổ chức, tích cực gương mẫu 
trong học tập, có uy tín trong tổ để hướng dẫn các bạn hỗ trợ giáo viên trong tập 
luyện phát hiện những sai trái của từng động tác báo cáo với giáo viên để sửa lại 
kịp thời. Vào các buổi học tôi hướng dẫn cho các em cách điều hành nhóm, cách hô 
các khẩu lệnh, cách tốt chứcSau đó tôi cho các em thực hiện vai trò điều hành tổ, 
nhóm.
- Với những em điều hành còn lúng túng tôi là người “làm mẫu” cho các em ,tức 
là tôi đóng vai là một nhóm trưởng tổ chức để các em học tập.
- Các em làm cán sự, nhóm trưởng tốt tôi tập trung các cán sự cho các em theo 
dõi, học tập.
- Nhằm phát huy khả năng tổ chức, kỹ năng điều hành của tất cả học sinh, tôi 
thường tổ chức luân phiên thay đổi các nhóm trưởng để tất cả các em trong lớp 
đều được làm nhóm trưởng.
3.6. Biện pháp 6: Sử dụng có hiệu quả phương pháp trực quan
- Trong giáo dục thể chất, trực quan giữ vai trò hết sức quan trọng, bởi vì hoạt 
động của học sinh chủ yếu mang tính chất thực tiễn, đồng thời một trong những 
nhiệm vụ của giáo dục thể chất là phát triển toàn diện các cơ quan cảm giác.
- Trong môn Thể dục, để có một tiết học có hiệu quả cao, tạo cho các em niềm 
say mê, hứng thú trong học tập, tập luyện, nắm vững được nội dung bài học, viên không chuyên, giáo viên không có khả năng làm mẫu thì nên cho học sinh 
quan sát kỹ tranh ảnh hoặc có thể bồi dưỡng cán sự, chọn những em có năng 
khiếu tốt về mặt này để làm mẫu thay cho giáo viên khi giảng dạy động tác mới.
- Khi làm mẫu, giáo viên phải chọn vị trí đứng thích hợp để tất cả học sinh đều 
nhìn thấy các chi tiết của động tác. Tránh không nên để học sinh đứng ngược 
gió, quay mặt về hướng mặt trời, hay có những hoạt động khác trước mặt. 
Ví dụ: Bài thể dục phát triển chung, giáo viên cần đứng ở cự li phù hợp.
- Khi giảng dạy động tác “Thăng bằng” đây là một động tác khó cho nên ngoài 
việc làm mẫu, giáo viên cần giảng giải kỹ thuật động tác rất kỹ cho học sinh; 
Tuy nhiên, trong quá trình tập luyện các em mắc sai sót rất nhiều (thường là các 
em không thăng bằng được, hay bị vấp ngã, đưa chân không thẳng, tay không 
ngang) Cho nên khi thấy các em sai sót nhiều giáo viên nên tạm dừng và thực 
hiện làm mẫu lại đồng thời hướng dẫn cách “Thăng bằng” tốt hơn.
- Làm mẫu phải kết hợp với giảng giải, nhắc nhở các em tập trung quan sát 
những khâu chủ yếu mà giáo viên yêu cầu, lời nói khi giảng giải phải rõ ràng để 
cho toàn thể học sinh đều nghe thấy.
- Những sai sót nhỏ về kỹ thuật giáo viên có thể nhắc bằng lời. Nếu thấy cả lớp 
sai sót nhiều quá thì giáo viên nên tạm dừng lại và thực hiện làm mẫu, giảng giải Bằng cách giáo viên làm mẫu, thông tin ngắn gọn giảm bớt thời gian 
giảng giải, phân tích của thầy các nội dung đưa ra chính xác và học sinh thực 
hiện. Để học sinh nắm bắt giáo viên chỉ cần tập đồng loạt 1 -2 lần sau đó triển 
khai phân nhóm tập luyện ngay. Làm như vậy học sinh có điều kiện hoạt động 
dưới sự giám sát của giáo viên và cán sự lớp. 
3.9. Biện pháp 9: Sửa sai chung cho toàn bài thể dục.. 
- Chỉ dẫn cho học sinh biết chỗ sai và làm mẫu đúng để học sinh làm theo 
- Giáo viên trực tiếp sửa chữa,uốn nắn ,điều chỉnh sai sót của học sinh 
- Có thể học sinh vừa tập vừa nghe những chỉ dẫn kịp thời của giáo viên 
- Giáo viên có thể cho dừng lại ở chỗ học sinh thường sai để tập luyện nhiều lần 
cho đến khi đúng mới tập động tác tiếp theo ,có thể sửa cho từng hàng hoặc từng 
cá nhân 
- Cần hô to, rõ ràng nhanh hoặc chậm tùy theo yêu cầu của từng động tác.
- Cho một số em thực hiện động tác, sau đó giáo viên và học sinh nhận xét ,đánh 
giá rồi cùng tập theo động tác mẫu .
- Khi phân nhóm, chia tổ để học sinh ôn tập, GV đi đến từng tổ để sửa sai.
3.10. Biện pháp 10: Tập phân nhóm. 
- Môn giáo dục thể chất đòi hỏi giáo viên phải đổi mới cách tổ chức sao cho giờ 
dạy học thật sinh động, hấp dẫn. Hứng thú tập luyện đạt đến lượng tập đồng loạt 
với lần lượt phân nhóm có quay vòng hoặc không quay vòng, cần thay đổi theo 
hướng nâng cao tích cực chủ động sáng tạo của học sinh bằng cách tăng cường 
sử dụng phương pháp trò chơi thi đấu theo tình huống hấp dẫn và đảm bảo tính 
an toàn. 
- Phát huy tính tích cực tự giác chủ động sáng tạo của học sinh phù hợp với 
trường, lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, tự rèn luyện kỹ năng 
vận động vào thực tiễn tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học 
tập cho học sinh. Nhằm tăng cường hoạt động tối đa của học sinh tạo điều kiện 
cho em nào cũng có thời gian hoạt động.
- Phát huy tinh thần “ Học thầy học bạn” cùng khả năng thì mới tạo dựng được 
lòng tin cho mình chứ để em có hạn chế với em có khả năng thì em hạn chế * Lưu ý trong giờ dạy:
Khi tiến hành dạy giáo viên cần lưu ý những điểm sau:
- Phân nhóm tập cần phù hợp nhóm tập thể lực theo giới tính;
- Nhắc nhở những học sinh hiếu động hay đùa nghịch;
- Giáo viên không nên góp ý kiến khi đang cao điểm tập luyện vì thời điểm này 
tính hiệu quả không cao và mang tính thống nhất vì chỉ nhắc riêng không đảm 
bảo tính tập trung;
- Hết đợt giáo viên có thể củng cố hoặc bổ sung nêu ra một vấn đề mà các em 
chưa vận dụng thực hiện trong thao tác. 
3.12. Biện pháp 12: Tập theo hình thức thi đua, tuyên dương. 
- Cuối mỗi buổi tập, giáo viên cho các em về vị trí ban đầu tập trung, giáo viên 
tổ chức cho thi đua giữa các tổ chức hoặc trình diễn giữa các tổ chức để tăng 
thêm sự hào hứng, cố gắng trong tập luyện tuyên dương tổ cá nhân tập luyện tốt 
trong buổi học, kết quả giờ học. 
- Thời gian học sinh tập sẽ có biểu hiện tốt phản ánh những điểm yếu, mạnh để 
giáo viên có phương pháp khắc phục kịp thời. 
- Qua đây ta có thể rút ra được tính tích cực, hứng thú của các biện pháp trên.
3.13. Biện pháp 13: Rút kinh nghiệm giờ dạy
- Rút kinh nghiệm giờ dạy là đánh giá giờ dạy,phản ánh thực trạng đồng thời tìm 
những biện pháp giải quyết tình hình, sửa chữa những sai sót của học sinh sau 
mỗi tiết dạy, giáo viên cần nhìn lại toàn bộ những khâu lên lớp, tiến hành các 
bước lên lớp theo đúng kế hoạch đề ra không nội dung tập luyện có hoàn thành 
được nhiệm vụ yêu cầu hay không, việc áp dụng hình thức tổ chức và sử dụng Kết quả
TT Lớp Sĩ số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn 
 thành
 SL % SL % SL %
 1 5A 49 27 55,10% 22 44,90% 0 0
 2 5B 44 25 56,82% 19 43,18% 0 0
 3 5C 41 24 58,54% 17 41,46% 0 0
 4 5D 43 25 58,14% 18 41,86% 0 0
 5 5E 51 32 62,75% 19 37,25% 0 0
 6 5G 47 28 59,57% 19 40,43% 0 0
 7 5H 42 23 54,76% 19 45,24% 0 0
 Tổng 317 184 58,04% 133 41,96% 0 0%
- Niềm yêu thích của học sinh qua những buổi tập luyện các em có những bước 
tiến triển vượt bậc. Qua bước đầu vận dụng những biện pháp về “Một số biện 
pháp giúp học sinh lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” 
trên và cách làm mới để giảng dạy môn thể dục nói chung phân môn bài thể dục 
phát triển chung khối 5 nói riêng, tôi thấy sức khỏe của các em được nâng lên rõ 
rệt. Qua bảng thống kê trên, tôi thấy mức độ hoàn thành tốt trong kiểm tra đánh 
giá học sinh khi thực nghiệm nghiên cứu có sự tiến bộ hơn nhiều so với kết quả 
ban đầu.
+ Kết quả so sánh trước thực nghiệm và sau khi thực nghiệm cụ thể như 
sau:
 Lớp Nội dung Trước Sau Tăng Giảm + Học sinh luôn tự khẳng định mình trước thầy cô và bạn bè.
+ Các tổ trưởng và thành viên trong nhóm luôn nêu cao tinh thần tự giác tích cực.
+ Học sinh có hứng thú tham gia học tập môn học.
*Kết quả môn thể dục dự thi cấp Thành phố:
- Từ việc rèn luyện tốt bài thể dục thể lực của các em đã được nâng lên rõ rệt mà 
trong những năm học qua học sinh nhà trường tham dự thi cấp Thành phố, cấp 
huyện đã đạt được nhiều thành tích trong phong trào Thể dục thể thao.
- Năm học 2022-2023 nhà trường có học sinh tham gia dự thi Hội Khỏe Phù 
Đổng giỏi cấp huyện và cấp thành phố đã đạt được 9 giải cấp huyện (03 giải 
Nhất, 03 giải Nhì và 03 giải Ba) và 01 giải Nhất thành phố.
Trong đó: 
+ Đạt 03 giải Nhất: 02 giải môn Cờ Vua, và 01 giải môn Cầu lông; 
+ Đạt 03 giải Nhì: 01 giải môn Aerobic, 01 giải môn Cầu lông và 01 giải môn 
Cờ Vua; 
+ Đạt 03 giải Ba: 01 giải Wushu và 03 giải môn Cờ Vua.
+ 01 giải Nhất môn Cờ Vua cấp thành phố.
+ Những giải này chủ yếu là học sinh khối lớp 5.
 - Nhà trường và phụ huynh cần chú trọng hơn nữa công tác giáo dục thể chất 
cho học sinh.
Trên đậy là kinh nghiệm nhỏ của tôi về “Một số biện pháp giúp học sinh khối 
lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao”. Bản thân tôi thấy rằng 
cần phải nghiên cứu thêm các tài liệu, học hỏi trao đổi kinh nghiệm từ các đồng 
nghiệp, dự giờ, đánh giá, thao giảng, hội thao, học chuyên đềNhằm nâng cao 
hiệu quả của việc dạy và học môn thể dục được tốt hơn.
Với quỹ thời gian không dài, năng lực của tôi còn hạn chế nên việc thực hiện đề 
tài của tôi sẽ không tránh khỏi những khiếm khuyết. Tôi kính mong nhận được ý 
kiến đóng góp của Hội đồng khoa học các cấp để tôi có thêm các biện pháp mới 
hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, góp 
phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện được tốt hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !
 Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến do 
 tôi viết, không sao chép từ bất kỳ 
 nguồn tài liệu nào.
 Thanh Trì, ngày 20 tháng 4 năm 2023
 Người viết
 Trần Thị Hải Yến