Sáng kiến kinh nghiệm Linh hoạt tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Lớp 10 (bộ Cánh diều) nhằm phát huy tính sáng tạo, khả năng thích ứng với cuộc sống và nghề nghiệp tương lai cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 ĐỀ TÀI 
 “Linh hoạt tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 
lớp 10 nhằm phát huy tính sáng tạo, khả năng thích ứng với 
 cuộc sống và nghề nghiệp tương lai cho học sinh trường 
 THPT Quỳnh Lưu 4” 
 Lĩnh vực: Trải nghiệm, hướng nghiệp 
 MỤC LỤC 
 TT MỤC LỤC Trang 
 PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 
 1 Lý do chọn đề tài 1 
 2 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 2 
 3 Đối tượng nghiên cứu của đề tài 2 
 4 Phạm vi nghiên cứu của đề tài 2 
 5 Thời gian nghiên cứu đề tài 2 
 6 Phương pháp nghiên cứu đề tài 2 
 7 Tính mới của đề tài 3 
PHẦN II NỘI DUNG 
 Cơ sở lý luận về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 
Chương 1 
 của học sinh THPT 
 1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề 3 
 Một số vấn đề lí luận về hoạt động trải nghiệm hướng 
 1.2 4 
 nghiệp của học sinh THPT 
 Thực trạng hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp của 
Chương 2 
 học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 4 
 2.1 Một vài nét chung về trường THPT Quỳnh Lưu 4 8 
 Thuận lợi và khó khăn trong tổ chức hoạt động hoạt động 
 2.2 8 
 trải nghiệm, hướng nghiệp tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 
 2.3 Khái quát về khảo sát thực trạng 9 
 Thực trạng hoạt động TN,HN tại trường THPT Quỳnh 
 2.4 10 
 Lưu 4 
 Linh hoạt tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 
 lớp 10 nhằm phát huy tính sáng tạo, khả năng thích 
Chương 3 
 ứng với nghề nghiệp tương lai cho học sinh trường 
 THPT Quỳnh Lưu 4 
 3.1 Nguyên tắc đề xuất giải pháp 18 
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
 1. Lý do chọn đề tài 
 Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp (TN,HN) là hoạt động giáo dục được đưa 
vào Chương trình Giáo dục phổ thông do Bộ GD & ĐT ban hành ngày 26 tháng 12 
năm 2018 nhằm góp phần hình thành, phát triển những phẩm chất, năng lực chung 
được quy định trong Chương trình tổng thể và những năng lực đặc thù: “Hình 
thành, phát triển ở học sinh năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và 
tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp1”. Đây là hoạt động thực sự 
cần thiết giúp đạt được mục tiêu chung của nền giáo dục toàn diện, tiệm cận mục 
tiêu của UNESSCO: “Học để biết, học để làm, học để chung sống và học để tự 
khẳng định mình”. 
 Thực hiện theo tinh thần nghị quyết số 29 - NQ/TW của BCH TW Đảng khóa 
XI và thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích 
cực”, thời gian qua, ở nhiều các trường phổ thông trong cả nước nói chung và 
trong tỉnh Nghệ An nói riêng đã tổ chức thực hiện nhiều hoạt động ngoài giờ lên 
lớp và hướng nghiệp. Từ năm 2022, hoạt động TN,HN lần đầu tiên được đưa vào 
hoạt động giáo dục bắt buộc của cấp THPT, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, ở 
nhiều trường THPT tồn tại khá nhiều hạn chế: Các loại hình hoạt động còn mang 
tính hình thức, đối phó; phương pháp chưa đổi mới, các hoạt động theo phương 
thức khám phá, nghiên cứu rất ít được thực hiện 
 Từ thực tiễn đó, trong suốt quá trình phụ trách hoạt động TN,HN, công tác 
Đoàn và phong trào thanh niên, chúng tôi đã luôn trăn trở, thường xuyên nghiên 
cứu tài liệu, theo dõi nhiều hoạt động TN,HN của nhiều trường THPT. Từ đầu năm 
học, trên cơ sở nắm vững các công văn chỉ đạo chương trình hoạt động của Bộ GD 
& ĐT, Sở GD & ĐT Nghệ An, chỉ đạo của BGH nhà trường, chúng tôi linh hoạt 
thực hiện nhiều hình thức và phương pháp giáo dục khi thực hiện các hoạt động 
TN,HN, tham mưu cho BGH xây dựng chương trình, bố trí giáo viên phụ trách phù 
hợp và thu được nhiều kết quả khả quan. 
 Từ kinh nghiệm tổ chức các hoạt động NGLL-HN từ năm 2017, và hiệu quả 
của các hoạt động TN,HN trong năm học vừa qua, được sự động viên của Chi ủy - 
BGH và các đồng nghiệp, chúng tôi mạnh dạn thực hiện đề tài: “Linh hoạt tổ chức 
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp lớp 10 nhằm phát huy tính sáng tạo, khả 
năng thích ứng với cuộc sống và nghề nghiệp tương lai cho học sinh trường 
THPT Quỳnh Lưu 4”. Đây là đề tài hoàn toàn mới, các biện pháp có tính hữu hiệu 
và được thiết kế tương đối khoa học, hy vọng sẽ có được những đóng góp đáng kể 
trong phong trào đổi mới về phương pháp dạy học tích cực, để góp phần hình 
thành các phẩm chất và năng lực cho học sinh. 
1 https://wbl.has.edu.vn/khung-n%C4%83ng-l%E1%BB%B1c 
 1 
 - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Gặp gỡ trực tiếp CBQL giáo dục và 
những GV có kinh nghiệm trong công tác hoạt động NGLL – HN, TN,HN để điều 
tra, trao đổi, xin ý kiến về những vấn đề có liên quan đến đề tài, đặc biệt là về thực 
trạng, đánh giá thực trạng, xây dựng, đề xuất các biện pháp và khảo nghiệm các 
biện pháp của đề tài. 
 6.3. Các phương pháp thống kê toán học 
 Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu, là cơ sở để 
đánh giá thực trạng và xây dựng các giải pháp của đề tài. 
 7. Tính mới của đề tài 
 - Đây là đề tài mới và rất thiết thực cho các trường THPT tỉnh Nghệ An. 
 - Đề tài sẽ giải quyết được các vấn đề: 
 + Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động TN,HN cho HS THPT. 
 + Làm sáng tỏ thực trạng hoạt động TN,HN của trường THPT Quỳnh Lưu 4 
trong giai đoạn hiện nay. 
 + Đề ra biện pháp/giải pháp có tính logic và khả thi góp phần nâng cao hiệu 
quả hoạt động TNHN đáp ứng nhu cầu về định hướng nghề nghiệp cho HS trường 
THPT Quỳnh Lưu 4 và các trường THPT khác trên địa bàn tỉnh Nghệ An. 
 PHẦN II: NỘI DUNG 
 Chương 1: C SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƯỚNG 
 NGHIỆP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 
 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 
 . . . Nh ng nghiên cứu trên thế giới 
 Học tập dựa vào trải nghiệm là tư tưởng lý thuyết giáo dục nổi bật trong thế 
kỷ XX. Đặt nền móng cho những tư tưởng và lý thuyết giáo dục trải nghiệm này 
chính là các nhà khoa học giáo dục hàng đầu thế giới như Lev Vygotsky, John 
Dewey, Albrt Bandura, David Kolb. Kolb (1984) cũng đưa ra một lí thuyết về 
học từ trải nghiệm (Experiential learning), theo đó, học là một quá trình trong đó 
kiến thức của người học được tạo ra qua việc chuyển hóa kinh nghiệm; nghĩa là, 
bản chất của hoạt động học là quá trình trải nghiệm. 
 Giáo dục trải nghiệm đã có một bước tiến mạnh mẽ hơn khi vào năm 2002, 
tại Hội nghị thượng đỉnh Liên hiệp quốc về phát triển bền vững, chương trình 
“Dạy và học vì một tương lai bền vững” được UNESCO thông qua, học phần quan 
trọng về giáo dục trải nghiệm được giới thiệu, phổ biến và phát triển sâu rộng. 
 Ở đa số nước phát triển hiện nay, đặc biệt chú ý nghiên cứu, vận dụng tổ 
chức hoạt động trải nghiệm nhằm giáo dục toàn diện cho HS ngay trong nhà 
trường, nhất là các nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát 
 3 
trình diễn ra đồng thời và bổ sung cho nhau, thống nhất với nhau là quá trình đối 
tượng hoá và quá trình chủ thể hoá. 
 Hoạt động được chia làm rất nhiều dạng cụ thể như: hoạt động lao động, 
hoạt động học tập, hoạt động giao tiếpTuy nhiên, nó đều bị chi phối bởi mục 
đích, nhu cầu của cả cá nhân và xã hội. Đồng thời qua đó sẽ bộc lộ các giá trị, điểm 
mạnh và điểm yếu của mỗi cá nhân. 
 Như vậy, hiểu hoạt động: “Là phương thức tồn tại của con người, là nhân tố 
quyết định trực tiếp sự hình thành và phát triển nhân cách. Hoạt động của con 
người là hoạt động có mục đích, mang tính xã hội, mang tính cộng đồng, được 
thực hiện bằng những thao tác nhất định với những công cụ nhất định”.4 
 - Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp: 
 Hoạt động TN,HN là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn của nhà 
giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác 
nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của 
hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy 
tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. 
 Hoạt động TN,HN có khả năng thu hút sự tham gia, phối hợp, liên kết nhiều 
lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp 
ở địa phương, các nhà hoạt động xã hội, những người lao động tiêu biểu ở địa 
phương. 
 1.2.2. Mục tiêu hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trường THPT 
 Hoạt động TN,HN có đặc điểm là hoạt động giáo dục, tạo cơ hội cho HS 
tiếp cận thực tế, thể nghiệm cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có 
và huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học để thực hiện những 
nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà 
trường, gia đình, xã hội, phù hợp với lứa tuổi; Giúp chuyển hóa những kinh 
nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kỹ năng mới góp phần phát 
huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề 
nghiệp tương lai; Góp phần hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực 
chung và các năng lực đặc thù cho HS. 
 Ở cấp THPT, hoạt động TN,HN giúp HS phát triển các phẩm chất, năng lực 
đã được hình thành ở cấp tiểu học và THCS. Kết quả sau giai đoạn định hướng 
nghề nghiệp, HS có khả năng thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc 
khác nhau, thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc khác nhau; thích 
ứng với những thay đổi của xã hội hiện đại; có khả năng tổ chức cuộc sống; công 
việc và quản lý bản thân; có khả năng phát triển hứng thú nghề nghiệp và quyết 
4 https://vtudien.com/viet-viet/dictionary/nghia-cua-tu-ho%E1%BA%A1t%20%C4%91%E1%BB%99ng 
 5 
 Phương thức cống hiến: Là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho HS mang 
lại những giá trị xã hội bằng những đóng góp và cống hiến thực tế của mình thông 
qua các hoạt động xã hội. Nhóm phương thức này bao gồm các hoạt động tình 
nguyện nhân đạo, lao động công ích, tuyên truyền 
 Phương thức nghiên cứu: Là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho HS tham 
gia các đề án, dự án nghiên cứu khoa học nhờ cảm ứng từ những trải nghiệm thực 
tế, qua đó đề xuất những biện pháp giải quyết vấn đề một cách khoa học. Nhóm 
phương thức tổ chức này bao gồm: Các hoạt động khảo sát, điều tra, làm dự án 
nghiên cứu, sáng tạo công nghệ, nghệ thuật 
 Phương thức thể nghiệm, tương tác: Là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội 
cho HS giao lưu, tác nghiệp và thể nghiệm ý tưởng của mình. 
 1.2.5. ị trí, vai trò của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong 
trường THPT 
 Hoạt động TN,HN là hoạt động giữ vai trò rất quan trọng trong chương trình 
giáo dục phổ thông mới. Hoạt động này giúp cho HS có nhiều cơ hội trải nghiệm 
để vận dụng những kiến thức học được vào thực tiễn từ đó hình thành năng lực 
thực tiễn cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của bản thân. Hình thành và phát 
triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm, giá trị, kỹ năng sống và những 
năng lực chung cần có ở con người trong xã hội hiện đại. 
 Hoạt động TN,HN hướng đến ba nhóm năng lực7: Năng lực tự chủ và tự học; 
Năng lực giao tiếp và hợp tác; Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; làm mục 
tiêu cơ bản, ngoài ra hoạt động TN,HN còn có ưu thế trong việc thúc đẩy hình 
thành ở người học các năng lực đặc thù sau: Năng lực thích ứng với cuộc sống; 
Năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động; Năng lực định hướng nghề nghiệp. 
 Hoạt động TN,HN là hoạt động giáo dục được đưa vào Chương trình phổ 
thông do Bộ GD & ĐT ban hành tháng 26 tháng 12 năm 2018, và chính thức trở 
thành hoạt động giáo dục bắt buộc của cấp THPT từ năm học 2022 – 2023, đã thể 
hiện rõ được vai trò, chức năng và tầm quan trọng của hoạt động TN,HN trong các 
nhà trường hiện nay. 
 Kết luận chương 1 Hoạt động TN,HN là hoạt động mới mẻ, đóng vai trò 
 quan trọng trong chương trình phổ thông 2018. Việc nghiên cứu, phân tích các cơ 
 sở lý luận về hoạt động TN,HN là vô cùng cần thiết trong các nhà trường. Đây là 
những cơ sở lý luận cơ bản để chúng tôi đánh giá thực trạng hoạt động TN,HN cho 
HS trường THPT Quỳnh Lưu 4. Từ đó, đề xuất những biện pháp nâng cao hiệu quả 
 tổ chức hoạt động TN,HN trong nhà trường ở các chương tiếp theo của đề tài. 
7 https://giaoduc.net.vn/che-do-cho-to-truong-hoat-dong-trai-nghiem-huong-nghiep-duoc-tinh-nhu-the-nao-
post229636.gd 
 7 
học hỏi và dạy học. Đa số HS chăm học, ngoan ngoãn, biết vâng lời thầy cô giáo, 
hợp tác, hào hứng với môn học mới. Cơ sở vật chất của nhà trường đảm bảo để 
thực hiện hoạt động TN,HN. 
 * ề khó khăn: 
 Về nhận thức, một số CBQL, GV, HS và phụ huynh vẫn chưa được đánh giá 
đúng chức năng, vai trò của hoạt động TN,HN trong việc giáo dục toàn diện HS. 
 Về công tác quản lý, chỉ đạo, vì là hoạt động lần đầu tiên đưa vào thực hiện 
trong chương trình phổ thông nên việc triển khai hoạt động TN,HN vẫn còn lúng 
túng. Nhiều CBQL, GV, chưa hiểu rõ, chưa nắm vững chủ trương của Bộ GD & 
ĐT, Sở GD& ĐT Nghệ An tạo nên nhiều luồng ý kiến trái chiều. 
 Về hình thức và nội dung còn khá mới mẻ, việc nghiên cứu, tìm hiểu và triển 
khai hoạt động TN,HN vào thực tế còn gặp nhiều vướng mắc và khó khăn. 
 Về công tác nhân sự, ở các trường THPT nói chung và trường THPT Quỳnh 
Lưu 4 hiện nay không có giáo viên chuyên trách ở hoạt động TN,HN. Các GV phụ 
trách còn phải tập trung giảng dạy, bồi dưỡng chuyên môn, một số chưa tích cực 
cập nhật sự đổi mới, trau dồi hoạt động, một số khác tích cực tham gia, tổ chức 
thực hiện nhưng kỹ năng còn hạn chế, từ đó dẫn đến các hoạt động thực hiện chưa 
phong phú, thiếu đầu tư dẫn tới hiệu quả không cao. 
 Về cơ sở vật chất, trang thiết bị hỗ trợ, kinh phí, tài liệu phục vụ hoạt động 
TN,HN chưa thật sự đầy đủ, các hoạt động tham quan, cắm trại, thực địa rất ít 
được thực hiện vì kinh phí ít, cơ sở vật chất, loa máy, thiết bị truyền thông của nhà 
trường THPT hiện cũng xuống cấp, chưa đủ hiện đại để phục vụ hoạt động, tài liệu 
tham khảo về các hoạt động TN,HN còn ít, viết chung chung nên chưa cung cấp 
được kiến thức, kỹ năng cần thiết cho GV phụ trách. 
 Về công tác phối hợp, sự phối kết hợp giữa các tổ chức trong và ngoài nhà 
trường, chính quyền, cơ quan chức năng, giữa nhà trường, gia đình, xã hội còn 
nhiều hạn chế. Việc tuyên truyền, cập nhật các hoạt động, cụ thể hoá các chủ trương 
giáo dục của nhà trường chưa kịp thời và hiệu quả; hình thức còn đơn lẻ, một màu, 
thiếu sự phối hợp, chưa đáp ứng với yêu cầu phát triển của xã hội, nhiệm vụ giáo dục 
thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay. 
 2.3. Khái quát về khảo sát thực trạng 
 2.3.1. Mục đích khảo sát 
 Trên cơ sở khảo sát đội ngũ CBQL, GV, HS, phụ huynh (Qua phiếu trưng 
cầu ý kiến phụ lục 1, 2, 3, 4) và khảo sát qua google form, chúng tôi thu thập các 
thông tin về thực trạng nhận thức, nội dung, hình thức, điều kiện - phương tiện, 
khó khăn tổ chức hoạt động TN,HN; thực trạng quản lý hoạt động TN,HN từ đó đề 
xuất các biện pháp nhằm phát huy tính sáng tạo, khả năng thích ứng với cuộc sống 
và nghề nghiệp tương lai cho học sinh tại trường THPT Quỳnh Lưu 4. 
 9