Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp phát triển môn Đá cầu trong trường Tiểu học

 PHẦN A ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Giáo dục thể chất giúp học sinh hình thành và phát triển các phẩm chất, 
năng lực để trở thành người công dân phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, 
đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế, 
góp phần phát triển tầm vóc, thể lực người Việt Nam; đồng thời phát hiện và bồi 
dưỡng tài năng thể thao.
 Giáo dục thể chất cho trẻ em hôm nay là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng 
mà xã hội và mọi quốc gia đều quan tâm. Để có những nhân tài tốt, xã hội có 
những công dân tốt thì nhiệm vụ đặt ra cho ngành giáo dục nói riêng và các ngành 
nghề khác nói chung phải đào tạo thế hệ trẻ có kiến thức, có phẩm chất đạo đức 
tốt, có ý chí, có sức khoẻ tốt, góp phần vào sự phát triển hưng thịnh, bền vững 
của nước nhà.
 Giáo dục toàn diện cho học sinh một phần không thể thiếu được chính là 
giáo dục về thể chất. Vì nó tác động tới sức khoẻ học sinh, cung cấp cho học sinh 
những kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản làm cơ sở cho học sinh để rèn luyện 
thân thể đạo đức tác phong, trở thành con người có ích cho xã hội và đất nước.
 Thể dục thể thao góp phần rèn luyện sức khỏe cũng như phát triển con 
người toàn diện. Đặc biệt là trong xã hội ngày nay, khi khoa học công nghệ phát 
triển, máy móc được sử dụng nhiều, lao động tay chân hạn chế, chính vì thế thể 
dục thể thao ngày càng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển thể chất, sức 
khỏe mỗi người, ngoài ra thể dục thể thao ngày càng đáp ứng đầy đủ hơn về nhu 
cầu vui chơi giải trí, rèn luyện thân thể, tập luyện thể thao không chỉ phát triển 
các tố chất thể lực như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, mềm dẻo, khéo leo,... mà 
thông qua tập luyện đã rèn luyện cho người tập những phẩm chất: tinh thần đồng 
đội, sự kiên trì, nhẫn nại, lòng dũng cảm, ý chí kiên cường, thắng không kiêu, bại 
không nản, tinh thần tự hào dân tộc,...
 Phong trào thể dục thể thao chiếm vị thế quan trọng trong công công tác 
giáo dục trong nhà trường phổ thông, góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe toàn Với những lý do trên nên tôi chọn môn Đá cầu, nhằm truyền đạt kiến thức, 
kỹ năng giúp các em thật sự nắm vững, hiểu rõ và luyện tập thật tốt. Việc thành 
lập đội tuyển tham gia thi đấu môn Đá cầu cho các cấp ở trường, các hội thi Hội 
Khỏe Phù Đổng cấp Huyện, cấp Tỉnh tổ chức là mục tiêu lâu dài và đó chính là 
lý do để tôi chọn đề tài: “Giải pháp phát triển môn Đá cầu trong trường Tiểu 
học”. 
 II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
 Tạo cho các em niềm đam mê tập luyện thể dục thể thao, thông qua tập 
luyện môn Đá cầu, cũng như các môn thể thao khác.
 Đề ra một số biện pháp giúp các em học sinh tập luyện Đá cầu có chất 
lượng và hiệu quả.
 Tạo cho các em sự nhanh nhẹn, tính kỉ luật, tinh thần tập thể, đoàn kết, 
giúp đỡ lẫn nhau.
 Các em được tiếp cận cũng như nắm bắt được các kĩ thuật cơ bản trong tập 
luyện Đá cầu.
 Làm nền tảng cho đội tuyển Đá cầu của nhà trường nói riêng và đào tạo 
hạt giống cho đội tuyển Đá cầu cấp Huyện, cấp Tỉnh nói chung.
 Giờ học thể dục đạt kết quả cao, tạo hưng phấn, hứng thú tập luyện và phát 
triển tố chất thể lực cho học sinh.
 Phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu, nhân tài thể thao. Góp phần phát triển 
con người toàn diện.
 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
 Học sinh lớp 3, lớp 4, lớp 5 trường Tiểu học Minh Hòa, huyện Dầu Tiếng, 
tỉnh Bình Dương.
 IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Để thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
 Phương pháp tham khảo tài liệu.
 Phương pháp làm mẫu.
 Phương pháp quan sát sư phạm. học đá cầu cho học sinh lớp 3, lớp 4, lớp 5 ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy một 
số vấn đề:
 1. Thuận lợi
 Được sự quan tâm đầu tư của Ban giám hiệu nhà trường và sự nhiệt tình 
của giáo viên trực tiếp giảng dạy nên môn thể thao này được các em học sinh ở 
các khối lớp hưởng ứng tham gia tập luyện.
 Cơ sở vật chất đã được nhà trường trang bị đầy đủ sân bãi, các thiết bị, đồ 
dùng dạy học hỗ trợ đảm bảo cho môn học.
 Học sinh tiếp thu nhanh, hăng hái tập luyện, đoàn kết với bạn và biết giúp 
bạn cùng tập.
 Về tâm lý chung, các em học sinh Tiểu học rất thích học môn Thể dục, 
đặc biệt là thích chơi những trò chơi trong tiết học và những giờ ngoại khóa
 Đá cầu là một môn thể thao vui chơi lành mạnh, vừa là trò chơi vừa là môn 
học để bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu từ đó các em sẽ yêu thích môn 
Đá cầu và hăng say tập luyện hơn.
 Môn thể dục được giáo viên có chuyên môn sâu đảm nhiệm giảng dạy vì 
vậy các em có điều kiện sinh hoạt, thời gian đầu tư chuyên môn, giáo viên có 
nhiều thời gian đánh giá chất lượng học sinh.
 Giáo viên chủ nhiệm có tinh thần hợp tác, phối hợp cùng phụ huynh học 
sinh tạo điều kiện, thời gian cho các em học sinh học tập và rèn luyện.
 2. Khó khăn
 Học sinh chỉ biết nhiều đến môn Đá cầu qua kì thi Hội khỏe Phù Đổng các 
cấp, rất nhiều các kỹ thuật đá cầu cần tập luyện thêm, do vậy mà các em chỉ biết 
rất sơ lược, không đủ thời gian để tập luyện chuyên sâu, thành kỹ năng, kỹ xảo 
trong đá cầu.
 Có nhiều nguyên nhân khác xuất phát từ chính gia đình học sinh. Vì chú 
trọng học các môn văn hóa nên nhiều bậc phụ huynh đôi khi không quan tâm đến 
thể lực của các em, không tạo điều kiện cho các em tham gia các buổi hoạt động 
ngoại khóa rèn luyện thể chất. 1.1. Đối với giáo viên
 Xác định rõ mục tiêu tập luyện.
 Phân bố thời gian hợp lý khi tổ chức tập luyện cho học sinh:
 Học kỹ thuật mới: 4 tiết.
 Ôn các kỹ thuật đã học: 2 tiết.
 Củng cố và nâng cao kỹ thuật: 10 tiết.
 Chuẩn bị tốt sân bãi tập luyện cho học sinh: Sân tập đảm bảo cho học sinh 
tập luyện.
 Chuẩn bị kế hoạch dạy học chi tiết, có phương án tập luyện cho các em có 
năng lực tiếp thu chậm, đồ dùng dạy học trực quan sinh động để tạo hứng thú tập 
luyện cho học sinh.
 Giáo viên chuẩn bị cầu, lưới tập, tranh và hình ảnh minh họa động tác, các 
video clip nếu có. Số lượng cầu phải đảm bảo đầy đủ cho các em. Linh hoạt giữa 
các giờ tập là nghỉ ngơi để hồi sức cho các em.
 1.2. Đối với học sinh
 Ngay từ những buổi học đầu tiên, tôi luôn dặn dò các em chuẩn bị tốt về 
trang phục khi tập luyện:
 Trang phục: Đồng phục thể dục thể thao.
 Giày tập: Học sinh đi giày tập thể thao.
 Mỗi học sinh cần phải trang bị thêm một trái cầu để tập luyện bên cạnh 
dụng cụ sẵn có của nhà trường.
 1.3. Khởi động trước khi tập luyện
 Trước mỗi tiết học, học sinh cần khởi động làm nóng cơ thể đưa cơ thể từ 
trạng thái tĩnh sang trạng thái động để tránh chấn thương trong quá trình tập luyện 
thông qua sử dụng các bài tập khởi động:
 Chạy nhẹ nhàng 1 vòng sân tập.
 Bài tập khởi động chuyên môn.
 Mục đích: Làm tăng độ linh hoạt của các khớp: cổ tay, cổ chân, khớp gối, 
khớp hông. 
 a b c
Hình 1: Kỹ thuật tâng cầu bằng mu bàn chân.
 2.2. Kỹ thuật tâng cầu bằng
 Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước chân sau, chân trước thẳng, chân thuận 
ở phía sau kiễng gót, trọng tâm rơi vào chân trước. Tay bên chân thuận cầm cầu 
cao ngang thắt lưng, cách cơ thể khoảng 30-35 cm, tay còn lại để tự nhiên, mắt 
nhìn cầu (H2a).
 Thực hiện: Tung cầu lên cao khoảng 30-50 cm, cách ngực khoảng 20-40 
cm, mắt nhìn theo cầu (H2b). Khi cầu lên tới điểm cao nhất, thực hiện nâng đùi 
chân thuận lên cao, ra trước và tâng cầu. Khi tiếp xúc câu, đùi vuông góc với thân 
người và cẳng chân, vị trí tiếp xúc cầu bằng 13 ngoài của đùi. Khi chạm cầu thì 
chân dừng lại đột ngột (H2c).
 Kết thúc: Hạ đùi chân thuận, hai chân đứng thẳng, quan sát cầu để thực 
hiện động tác tiếp theo. 
 a b c
Hình 3: Kỹ thuật phát cầu bằng mu bàn chân.
 2.4. Kỹ thuật đỡ cầu 
 Kỹ thuật đỡ cầu bằng đùi. 
 Tƣ thế chuẩn bị: Hai chân đứng rộng bằng vai, khuỵu gối, hai tay buông tự 
nhiên, trọng tâm rơi vào giữa hai chân, thân người hơi ngả về phía trước, mắt 
quan sát đường cầu đến (H4a). 
 Thực hiện: Khi xác định được điểm rơi của cầu, chuyển trọng tâm cơ thể vào 
chân trước, chân sau lăng nhẹ về trước, lên trên kết hợp gập gối sao cho đùi vuông 
góc với thân trên khi tiếp xúc với cầu. Lúc chạm cầu, đùi đưa lên trên và hơi 
hướng ra ngoài bên chân thuận để cầu nảy lên ngang tầm mắt và rơi xuống (H4b). 
Kết thúc: Sau khi cầu rời đùi, hạ chân để tiếp tục thực hiện các động tác tiếp 
theo. 
 a b
 Hình 5: Kỹ thuật đỡ cầu bằng mu bàn chân.
 Kỹ thuật đỡ cầu bằng ngực.
 Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước chân sau, chân thuận đặt sau, bàn chân 
trước hướng về lưới, nửa trước bàn chân sau hơi xoay ra ngoài, hai gót chân cách 
nhau từ 30-40 cm, trọng tâm cơ thể rơi vào chân trước, thân người hơi cúi, tay 
thả lỏng tự nhiên, mắt quan sát đường cầu đến (H6a).
 Thực hiện: Khi cầu bay tới cách ngực khoảng 50-60 cm, nhanh chóng 
chuyển trọng tâm cơ thể về chân sau, chân trước duỗi thẳng, chân sau hơi gập 
gối, thân người hơi ngả về sau và xoay sang bên trái (nếu thuận chân phải) hoặc 
ngược lại, hai tay buông tự nhiên. Khi cầu cách ngực khoảng 10 cm thì đạp mạnh 
chân sau, hất ngực đưa thân trên chuyển động ra trước để phần trước ngực tiếp 
xúc với cầu sao cho quả cầu bật ra phía trước cách thân người khoảng 70-80 cm 
(H6b).
 Kết thúc: Sau khi cầu bật ra, chuyển trọng tâm cơ thể sang chân trước và 
thực hiện các kỹ thuật đá cầu phù hợp. tập luyện
 Để đạt hiệu quả cao trong quá trình tuyển chọn và tập luyện nhằm giúp 
học sinh nắm rõ các kỹ thuật bài tập cũng như phương pháp và đam mê môn Đá 
cầu tôi đã áp dụng những phương pháp sau:
 Phương pháp thống kê
 Khảo sát và chọn lựa một số em học sinh trong độ tuổi quy định có sức 
khỏe tốt, thể chất cao, ham học hỏi, nhanh nhẹn, chăm học và khéo léo để tập 
luyện chuyên sâu. Giáo viên cần kiểm tra quá trình tập luyện của các em hằng 
ngày để biết các em đạt đến tiến độ nào và có đạt được kết quả không. Từ đó chọn 
ra những em thực sự có năng khiếu và tập nâng cao.
 Phương pháp giảng giải kết hợp làm mẫu
 Sử dụng các động tác, phương pháp kỹ thuật chuyên môn đá cầu, các hình 
ảnh, đoạn Clip về kỹ thuật đá cầu của các vận động viên để giảng dạy cho học 
sinh nắm rõ hơn, từ đó các em hình dung được kỹ thuật và tập luyện một cách 
chính xác. Các em có kỹ thuật tốt được tập luyện cùng giáo viên để làm mẫu cho 
các em khác trong đội tuyển.
 Phương pháp hoàn chỉnh và phân đoạn
 Ở các động tác khó, giáo viên cần chia nhỏ các kỹ thuật và hướng dẫn cho 
học sinh tập luyện. Sau đó kết hợp các động tác nhỏ thành một kỹ thuật đá cầu 
hoàn chỉnh và cho học sinh tập luyện nhiều lần để các em chuyển từ kỹ năng 
thành kỹ xảo để áp dụng trong thi đấu.
 Phương pháp sửa chữa động tác chưa chính xác
 Giáo viên cho một em thực hiện động tác đá cầu với các bạn khác cùng 
huấn luyện viên xem sau đó giáo viên thực hiện động tác với kỹ thuật đúng và 
tiến hành phân tích kỹ thuật đá cầu, phân tích giảng giải cho học sinh vì sao các 
em thực hiện động tác chưa đúng từ đó hướng dẫn các em cách sửa động tác, sau 
đó phân công những em tập tốt giúp đỡ các bạn thực hiện chưa tốt.
 Phương pháp tập luyện
 Giáo viên nêu tên, làm mẫu, hướng dẫn các em các kỹ thuật đá cầu. Hình 7: Phát cầu vào các vị trí trên sân.
Di chuyên trong đá câu:
 Di chuyển ngang một bước (H8a)
 Di chuyên tiên một bước (H8b)
 a
 Di chuyên lùi một bước (H8c)
 b
 Di chuyển lùi một bước (H8c) tuyển chọn thêm các em mới để làm nguồn cho các kỳ hội thao tới.
 Sau khi thực hiện các biện pháp nêu trên tôi nhận thấy các em khi thi đấu 
mạnh dạn, thực hiện các kỹ thuật tự tin, quan sát được đối phương và có những 
pha cầu để giành điểm số cho mình|
 3. Các biện pháp để tổ chức thực hiện
 Trong khi thực hiện các bước như trên tôi áp dụng các biện pháp như sau:
 Lắng nghe, chia sẻ để đưa những phương pháp tập luyện phù hợp.
 Giáo dục cho các em sau mỗi trận đấu tinh thần, ý chí thắng không kiêu, 
bại không nản. Tổ chức cho các em thi đấu với nhau và giao lưu thi đấu với các 
bạn trường khác giúp các em làm quen với cách thức thi đấu để đến khi thi đấu 
các em không bỡ ngỡ, và có nhiều kinh nghiệm hơn, tự tin hơn trước đối thủ.
 Hướng dẫn cho các em gặp khó khăn trong khi thực hiện kỹ thuật, chiến 
thuật từ đó sửa sai và rút kinh nghiệm.
 Có kế hoạch huấn luyện theo từng buổi xen kẽ cho các em thi đấu với 
nhau, kích thích tinh thần tập luyện của các em để buổi huấn luyện đó đạt kết quả 
cao.
 Kết hợp các trò chơi sau mỗi buổi tập để các em hứng thú hơn khi tập 
luyện, giảm căng thẳng cho các em.
 Về rèn luyện, luyện tập ở nhà: Hướng dẫn các em có máy vi tính xem các 
trận đấu đá cầu, các kỹ thuật đá cầu và luyện tập thêm.
 Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp: Có thể trao đổi và nhờ giáo viên 
phụ trách lớp nhắc nhở các em tập luyện thêm.
 Trao đổi với phụ huynh: Các em đã được chọn tôi liên hệ với phụ huynh 
để nắm được thời gian từ đó nhờ phụ huynh nhắc nhở các em tập luyện tại nhà 
để nâng dần thành tích.
 V. KẾT QUẢ
 Các em biết được tác dụng và phương pháp tập luyện môn Đá cầu, từ đó 
hình thành ý thức luyện tập thường xuyên, góp phần cải thiện sức khỏe và nâng 
cao thành tích. có 4 em tham gia và đạt kết quả:
 GIỚI NGÀY, THÁNG NĂM 
 TT HỌ VÀ TÊN
 TÍNH SINH
 1 Nguyễn Thị Bích Trâm Nữ 14/8/2013
 2 Võ Huỳnh Bảo Trâm Nữ 31/03/2013
 3 Thạch Tâm Nam 14/01/2013
 4 Vũ Trường Giang Nam 11/9/2013
01 giải nhì đôi nữ.
01 giải 3 đơn nam. đó rèn luyện bản lĩnh, ý chí không ngại khó khăn, thử thách.
 Thường xuyên sử dụng các phương pháp trò chơi, thi đấu, xem video trận 
đấu kết hợp phân tích kỹ thuật cho học sinh nắm rõ hơn, từ đó học sinh thực hiện 
động tác thuần thục hơn.
 Để nâng cao hiệu quả luyện tập, cần lựa chọn bài tập với độ khó phù hợp 
với khả năng của học sinh, bên cạnh đó cho những em tập tốt hướng dẫn, giúp đỡ 
những em tập chưa tốt, để các em cùng tiến bộ.
 Bản thân không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu chuyên môn về đá cầu, 
tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn, tham khảo ý kiến đóng góp của các đồng 
nghiệp, để vận dụng vào các bài tập đá cầu, từ đó truyền thụ cho học sinh một 
cách đơn giản và dễ hiểu nhất.
PHẦN D KẾT LUẬN
 Qua nghiên cứu, áp dụng sáng kiến tôi nhận thấy học sinh trường Tiểu học 
Minh Hòa, huyện Dầu Tiếng đã hứng thú tập luyện đá cầu, đa số các em đã hiểu 
được ý nghĩa, tác dụng của việc tập luyện đá cầu và từ đó hăng say luyện tập nâng 
cao thành tích.
 Thường xuyên tổ chức cho các em thi đấu để rèn luyện tinh thần thắng 
không kiêu, bại không nản, và học hỏi thêm kinh nghiệm, hướng dẫn các em tự 
tập ở nhà để nâng cao chất lượng môn Đá cầu.
 Mặc dù những biện pháp tôi thực hiện đã mang lại kết quả nhất định, nhưng 
chắc hẳn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong nhận được sự 
góp ý của Hội đồng khoa học để từ đó tôi áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu 
quả hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Minh Hòa, ngày 20 tháng 1 năm 2024
 Người viết
 Phạm Quang Bảo PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ
CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP
 PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ
CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP
 PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ
CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP