Sáng kiến kinh nghiệm Đa dạng hóa các hoạt động giáo dục Chủ đề 6 ”Hành động vì một môi trường đẹp” môn hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Lớp 10, bộ sách Cánh diều

 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN 
 TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 4 
 ===***=== 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
 ĐỀ TÀI 
 ĐA DẠNG HÓA CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC 
CHỦ ĐỀ 6: HÀNH ĐỘNG VÌ MỘT MÔI TRƯỜNG ĐẸP 
MÔN HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP 
 LỚP 10, BỘ SÁCH CÁNH DIỀU 
 Lĩnh vực: Hoạt động trải nghiệm 
 Nhóm tác giả: Hồ Thị Thúy Hưng 
 Đinh Thị Lan 
 Lê Thị Hải Yến 
 Trường : THPT Quỳnh Lưu 4 
 Số điện thoại: 0979771430 
 Năm học: 2022 - 2023 4.1.1 Thiết kế hoạt động khởi động cho chủ đề 6 bằng 7 
 hình thức: Làm câu hỏi khảo sát nhận thức về rác gửi 
 cho toàn bộ học sinh trả lời, thu thập kết quả khảo 
 sát 
4.1.1.1 Mục tiêu 7 
4.1.1.2 Cách thức tiến hành 7 
4.1.1.3 Kết quả 7 
 4.1.2 Thiết kế hoạt động chuẩn bị cho hoạt động 1 của 11 
 chủ đề 6 – ‘Tìm hiểu, phân tích thực trạng môi 
 trường tự nhiên ở địa phương và tác động của con 
 người tới môi trường tự nhiên’’ bằng hình thức tổ 
 chức cho học sinh đi trải nghiệm môi trường sống 
 xung quanh các trường học mẫu giáo, cấp 2, cấp 3 
 tại xã Quỳnh Châu 
4.1.2.1 Mục tiêu 11 
4.1.2.2 Cách thức tiến hành 11 
4.1.2.3 Kết quả các hoạt động 11 
 4.1.3 Thiết kế các bước tổ chức hoạt động 2,3 chủ đề 14 
 6 – “Đánh giá việc bảo tồn cảnh quan thiên 
 nhiên cuả các tổ chức, cá nhân, Đánh giá thực 
 trạng và đề xuất giửi pháp bảo vệ môi trường” 
 bằng hình thức: Giao nhiệm vụ về nhà cho các 
 em tìm hiểu về môi trường ở địa phương 
4.1.3.1 Mục tiêu 14 
4.1.3.2 Cách thức tiến hành 14 
4.1.3.3 Kết quả 15 
 4.2 Giải pháp 2: Lập page tuyên truyền về bảo vệ 16 
 môi trường 
 4.2.1 Mục tiêu 16 
 4.2.2 Cách thức tiến hành 16 
 4.2.3 Kết quả 16 
 4.3 Giải pháp 3: Kêu gọi gom sách cũ và quần áo cũ 17 
 để tái sử dụng 
 4.8.3 Kết quả 29 
 5 Kết quả, hiệu quả của đề tài trong việc nâng cao 31 
 chất lượng giảng dạy, từ đó nâng cao ý thức bảo 
 vệ môi trường ở cơ sở 
 5.1 Đối với giáo viên 31 
 5.2 Đối với học sinh 31 
 5.3 Đối với nhà trường 31 
 6 Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của giải 31 
 pháp đề xuất 
 6.1 Mục đích khảo sát 31 
 6.2 Nội dung và phương pháp khảo sát 32 
 6.2.1 Nội dung khảo sát 32 
 6.2.2 Phương pháp khảo sát và thang đánh giá 32 
 6.3 Đối tượng khảo sát 32 
 6.4 Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của 32 
 các giải pháp 
 6.4.1 Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất 32 
6.4.1.1 Biểu đồ khảo sát 32 
6.4.1.2 Bảng tổng hợp điểm đánh giá về sự cấp thiết của các 34 
 giải pháp đã đề xuất 
 6.4.2 Tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất 35 
6.4.2.1 Biểu đồ khảo sát 35 
6.4.2.2 Bảng tổng hợp điểm đánh giá về tính khả thi của các 37 
 giải pháp đã đề xuất 
 PHẦN III. KẾT LUẬN 
 1 Kết luận 38 
 2. Kiến nghị 39 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 46 
4 đối với môi trường, rác thải, hiểu biết về phân loại rác, để tìm ra nguyên nhân, đề 
ra giải pháp để nâng cao ý thức về môi trường cho học sinh, qua đó tuyên truyền đến 
người dân. Từ đó sẽ góp phần giảm thiểu rác thải, phân loại rác thải phù hợp, tìm 
hướng xử lý rác thải để có được môi trường sống xanh – sạch – đẹp hơn nữa. 
 - Nhằm tạo hứng thú và tăng hiệu quả giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho 
học sinh. Đảm bảo đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh theo chương 
trình giáo dục phổ thông 2018 của bộ giáo dục và đào tạo ban hành. 
 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
 3.1. Đối tượng 
 - Môi trường tự nhiên tại địa phương, tác động của con người tới môi trường tự 
nhiên 
 - Các giải pháp bảo vệ môi trường và cảnh quan thiên nhiên tại địa phương 
 - Các hoạt động giáo dục phát huy tối đa phẩm chất, năng lực học sinh 
 3.2. Phạm vi 
 Học sinh khối 10 trường THPT Quỳnh Lưu 4 
 -Chuyên đề giáo dục số 6 sách giáo khoa hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 
lớp 10 bộ sách cánh diều: HÀNH ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG 
 - Chuyên đề giáo dục số 6 sách giáo khoa hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp 
lớp 10 bộ sách cánh diều: HÀNH ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG 
 - Môi trường tại các địa phương nơi học sinh sinh sống: Quỳnh Thắng, Tân 
Thắng, Quỳnh Tam, Tân Sơn, Ngọc Sơn, Quỳnh Châu, Nghĩa Thuận 
 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 
 - Làm rõ một số vấn đề về khoa học môi trường tự nhiên, rác thải, 
 - Tìm ra các phương thức để đa dạng hóa các hoạt động giáo dục chủ đề Môi 
trường cho học sinh trong trường THPT thông qua các tiết học . 
 - Các giải pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. 
 - Các hoạt động bảo vệ môi trường và cảnh quan thiên nhiên 
 5. Phương pháp nghiên cứu 
 5.1. Nghiên cứu lí luận 
 Nghiên cứu các tài liệu về môi trường và các tác động của con người đến 
môi trường, phân loại rác và các giải pháp hạn chế rác thải. Các tài liệu về lí luận 
và phương pháp giảng dạy bộ môn kĩ năng sống .Nghiên cứu tài liệu về đổi mới 
phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục. 
 2 
 Các đặc điểm nổi bật của “Giáo dục trải nghiệm”: 
 • Quá trình học qua trải nghiệm diễn ra khi trải nghiệm được lựa chọn 
 kỹ càng và sau khi thực hiện được tổng kết bởi quá trình chia sẻ, phân tích, 
 tổng quát hoá và áp dụng. 
 • Người học được sử dụng toàn diện: trí tuệ, cảm xúc, thể chất, kỹ năng 
 và các quan hệ xã hội trong quá trình tham gia. 
 • Trải nghiệm được thiết kế để yêu cầu người học phải sáng tạo, tự chủ, 
 tự ra quyết định và thỏa mãn với kết quả đạt được. 
 • Qua “Giáo dục trải nghiệm”, người học được tham gia tích cực vào 
 việc: đặt câu hỏi, tìm tòi, trải nghiệm, giải quyết vấn đề, tự chịu trách nhiệm 
 • Kết quả của trải nghiệm không quan trọng bằng quá trình thực hiện và 
 những điều học được từ trải nghiệm đó. 
 • Kết quả đạt được là của cá nhân, tạo cơ sở nền tảng cho việc học và 
 trải nghiệm của cá nhân đó trong tương lai. 
 • Các mối quan hệ được hình thành và hoàn thiện: người học với bản 
 thân mình, người học với những người khác, và người học với thế giới xung 
 quanh. 
 QUY TRÌNH 5 BƯỚC KHÉP KÍN 
 Phương pháp “Học tập qua trải nghiệm” thể hiện theo mô hình 5 bước khép kín 
như dưới đây: 
 Một số khái niệm liên quan đến đề tài 
 1.1 Rác thải 
 Hay còn gọi là chất thải là những vật và chất mà người dùng không còn muốn 
sử dụng và thải ra, tuy nhiên trong một số ngữ cảnh nó có thể là không có ý nghĩa 
 4 
 + Xử lý chất thải: dùng các biện pháp kỹ thuật để xử lý các chất thải và không 
làm ảnh hưởng tới môi trường; tái tạo ra các sản phẩm có lợi cho xã hội nhằm phát 
huy hiệu quả kinh tế 
 2. Cơ sở thực tiễn 
 Thực trạng về công tác giảng dạy và tổ chức hoạt động giáo dục khi thực hiện 
chủ đề 6: Bộ môn Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là bộ môn hoàn toàn mới 
trong chương trình THPT, năm học này mới được áp dụng với học sinh lớp 10. 
 3. Thực trạng hiện nay về ý thức bảo vệ môi trường của học sinh, người 
dân, việc giảng dạy các bộ môn đặc thù mới 
 - Hầu như rất ít buổi hoạt động tuyên truyền về ý thức bảo vệ môi trường được 
tổ chức cho học sinh một cách bài bản. Các hình thức tuyên truyền còn đơn điệu, 
chưa thu hút được sự tự giác, tích cực tham gia của học sinh 
 - Học sinh chưa có ý thức bảo vệ môi trường và tình trạng thờ ơ với rác thải 
còn diễn ra phổ biến. Hàng ngày, bên cạnh cảnh sắc xanh sạch của sân trường, thì 
cũng không khó để bắt gặp hình ảnh các học sinh trong trường và các em ở các 
trường lận cận đi học sớm, cầm theo gói xôi, cái bánh mì được đựng trong túi bóng, 
hộp xốp, các loại thức uống đóng chai ăn uống xong các bạn vô tư quẳng luôn vào 
gốc cây, không một chút áy náy, có khi còn mang lên lớp ăn và tiện tay nhét luôn 
vào hộc bàn. Trưa khi tan học, sân trường, sân vận động đã bắt đầu xuất hiện rất 
nhiều rác. Và nhất là những khu vực xung quanh trường thì rác thải được vứt rất 
nhiều, cả rác hữu cơ, vô cơ và kể cả rác tái chế, mặc dù đã có thùng rác tái chế của 
nhà trường. Sau các kì thi, giấy loại xuất hiện khắp các phòng học, sân trường, có 
khi ra đến cổng trường 
 - Lượng rác thải của cả trường trước đây trung bình 720kg, tương đương mỗi 
lớp 20kg/ tuần. Học sinh để lẫn lộn cả rác thải vô cơ, hữu cơ và rác tái chế nên vào 
trời mưa bốc mùi hôi thối lan ra cả khu vực các lớp học. Lượng rác thải tái chế không 
được tận dụng 
 - Phần lớn học sinh đang hiểu biết rất hạn hẹp về rác, phân loại rác và các 
phương pháp xử lý rác. 
 - Môn học trải nghiệm – Hướng nghiệp là môn học mới, lần đầu tiên đưa vào 
chương trình giảng dạy chính khóa trên từng đơn vị lớp học, giáo viên còn rất lúng 
túng trong việc thiết kế các hoạt động dạy học. 
 4. Các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục chủ đề “ hành động vì môi 
trường” 
 Là chủ đề thứ 6 trong chương trình học, nhưng vì môi trường là vấn đề cấp thiết 
của trường cũng như toàn xã hội, nhận thấy điều đó nên chúng tôi đã lên kế hoạch 
dạy học chủ đề này từ rất sớm và thông qua ban giám hiệu, ban lao động vệ sinh và 
 6 
 SALES Luôn cố gáng 
 nhưng vẫn có 
 Thường xuyên lúc không
 Không bao giờ
 Thỉnh thoảng, khi 
 nào tiện
 Câu 3: Bạn có nắm rõ thời gian phân hủy của một số rác thải thông dụng 
không? 
 a. Biết rõ b. Biết một số nhưng không chắc c. Không để ý 
 SALES
 Biết rõ
 Biết một số 
 nhưng không 
 chắc
 Không để ý
 Câu 4: Bạn đã khi nào nghĩ về phương án để giảm thiểu rác thải quanh 
mình chưa? 
 a. Suy nghĩ rất nhiều b. Có nghĩ đến c. Chưa bao giờ 
 8 
 SALES
 Biết rất rõ
 Không để ý
 Biết nhưng 
 không chắc 
 lắm
Câu 7: Theo bạn dùng cốc nhựa, hộp xốp dùng một lần có độc hại không? 
a. Rất độc b. Không tốt lắm c. Không độc 
 SALES
 Không độc
 Rất độc
 Không tốt lắm
Câu 8. Có phải tất cả rác hữu cơ đều rất dễ phân hủy không? 
a. Có b. Không 
 10 
 Tổ chức cho học sinh đi khảo sát tập thể môi trường sống quanh trường học 
*Ảnh: Học sinh làm báo cáo tại lớp sản phẩm thu được sau buổi trải 
nghiệm, nhận xét, phản biện 
 12 
 4.1.3. Thiết kế các bước tổ chức hoạt động 2,3 chủ đề 6 – “Đánh giá việc bảo 
tồn cảnh quan thiên nhiên cuả các tổ chức, cá nhân, Đánh giá thực trạng và đề 
xuất giửi pháp bảo vệ môi trường” bằng hình thức: Giao nhiệm vụ về nhà cho các 
em tìm hiểu về môi trường ở địa phương 
 4.1.3.1. Mục tiêu 
 Giúp học sinh tự phân tích , đánh giá thực trạng môi trường tự nhiên tại địa 
phương, tác động của con người tới môi trường, Từ đó làm tăng sự nhận thức về tầm 
quan trọng của ý thức giữ gìn môi trường sống trong mỗi cá nhân, gia đình. Thông 
qua đó, rèn luyện kĩ năng tự vạch kế hoạch, trải nghiệm, thu thập dữ liệu, quay 
video, biên tập video, báo cáo sản phẩm, học sinh được rèn luyện phẩm chất vì cộng 
đồng, kĩ năng mềm về công nghệ thông tin và kĩ năng thuyết trình, phản biện được 
rèn luyện. 
 4.1.3.2. Cách thức tiến hành 
 Giao học sinh theo nhóm là những em nhà ở gần nhau, mỗi nhóm một địa điểm 
tìm hiểu thực trạng môi trường sống quanh địa phương em. Quay video, làm file 
powpoin, thuyết trình trên canva về thực trạng, đề xuất giải pháp.đưa sản phẩm 
các nhóm lên nhóm chung, giáo viên tạo nhóm riêng cho học sinh nạp sản phẩm, 
học sinh chấm chéo sản phẩm của nhóm khác, chấm điểm các nhóm theo tiêu chí 
đưa ra, Thưởng cho 3 nhóm có sản phẩm điểm cao nhất, nhì, ba. 
 Tiêu chí chấm điểm các sản phẩm của các nhóm: 
 Tiêu chí Các nôi dung chấm điểm Điểm tối đa 
 1 Hình ảnh đặc sắc, phản ánh rõ nét thực trạng 5 điểm 
 môi trường tự nhiên địa phương 
 2 Chỉ ra được tác động của con người 5 điểm 
 3 Đề xuất được các giải pháp khả thi cải thi bảo 5 điểm 
 vệ môi trường tự nhiên 
 4 Kế hoạch tuyên truyền mọi người 5 điểm 
 5 Minh chứng việc làm cụ thể của nhóm để bảo 5 điểm 
 vệ môi trường tự nhiên tại địa phương 
 6 Chất lượng video, bản thuyết trình, lời dẫn 5 điểm 
 7 Tổng điểm ( Trung bình cộng điểm chấm của 
 các nhóm) 
 14 
 Chuỗi hoạt động đánh giá thực trạng Giới thiệu cảnh quan thiên nhiên của 
 môi trường, đề xuất giải pháp học sinh xã Quỳnh Thắng 
 Đánh giá việc bảo tồn cảnh quan thiên Tóm tắt 4 hoạt động 1,2,3,4 trong chủ 
 nhiên của tổ chức , cá nhân của học đề 6 Về môi trường 
 sinh xã Tân thắng 
 4.2. Giải pháp 2: Lập page tuyên truyền về bảo vệ môi trường 
 Cụ thể hóa bước thiết kế tiến trình phần mục tổ chức Hoạt động 4 - Xây dựng 
và thực hiện kế hoạc tuyên truyền bảo vệ cảnh quan thiên nhiên 
 4.2.1. Mục tiêu 
 Tạo ra kênh tuyên truyền nhanh, rộng rãi tới mọi đối tượng kể cả học sinh lẫn 
người dân, lan tỏa những hành động đẹp về môi trường, đăng tải về tác hại của môi 
trường, tuyên truyền về phân loại rác,.. 
 4.2.2. Cách thức tiến hành 
 Nhóm giáo viên sẽ lập page: “Sống xanh cùng Quỳnh Lưu 4” 
 - Các thành viên chủ chốt là các bạn cán sự các lớp có trách nhiệm quảng bá, 
giới thiệu page để mọi người theo dõi 
- Ban quản lý page phải làm việc khoa học, tìm hiểu kĩ để duyệt những bài đăng có 
ý nghĩa 
 4.2.3. Kết quả 
 Hàng tuần sẽ có bài đăng theo các chủ đề khác nhau 
 16 
 - Kết hợp với Đoàn trường thành lập câu lạc bộ tình nguyện là những học sinh 
có nhiệt huyết ở các lớp 
 - CLB sẽ tổ chức các đợt gom sách cũ, quần áo cũ từ học sinh trong toàn trường, 
phân công thành viên phụ trách phân loại các sản phẩm thu được: 
 + Sách cũ: xếp sách thành bộ, gom cho các câu lạc bộ thiện nguyện trong 
vùng ( như CLB tình nguyện của trường, CLB chiếc áo mùa đông, CLB của cô Lý, 
CLB của cô Hưng.) để đưa đến tay các bạn học sinh nghèo hoặc vùng sâu vùng 
xa 
 + Quần áo cũ phân ra 2 loại: 
 * Loại 1: Quần áo đang còn mới, sử dụng được sẽ được xếp để trên 1 phòng 
của trường cho các bạn khó khăn có nhu cầu, gửi cho các câu lạc bộ thiện nguyện 
 *Loại 2: Phần quần áo quá cũ hoặc rách, Gửi đoàn trường liên hệ với 3 đơn 
vị bộ đội đóng trên địa bàn là lữ 215, tổng kho 866 , xưởng 265 để các đơn vị đem 
về lau súng, lau xe tăng, hoặc gửi cho gara ô tô ‘Thanh SG” tại xóm Tuần A dùng 
để lau dầu máy.. 
 4.3.3. Kết quả 
 Chuỗi hoạt động mang đầy tính nhân văn được các tổ chức đánh giá cao 
 Cô Hưng cùng các em phân loại đồ Đóng riêng thành từng bao 
 gom được 
 18