Sáng kiến kinh nghiệm ChatGPT và sự ảnh hưởng đến dạy học Ngữ văn theo chương trình phổ thông 2018

1. Lời giới thiệu

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 triển khai ở bậc học THPT bắt đầu từ năm học 2022-2023. Sau những bỡ ngỡ của giáo viên khi hàng chục năm dạy học theo phương pháp truyền thống, sau những bỡ ngỡ của lứa học sinh 9 năm học chương trình 2006, khi lên lớp 10 học sinh học chương trình giáo dục phổ thông 2018 với cách thức tổ chức dạy học có nhiều đổi mới. Học sinh làm việc nhiều hơn, thầy cô giảm thuyết trình, không khí giờ học sôi nổi. Tuy nhiên từ khi ChatGPT xuất hiện, nảy sinh nhiều mối lo lắng khi học sinh có thể dựa vào chatbox này để đối phó với các bài tập mà giáo viên giao ở nhà hặc ở lớp. Quả thực nhiều nội dung ChatGPT cho ra những kết quả tương đối tốt. Vậy chúng ta đón nhận chatbox này như thế nào, việc dạy học Ngữ văn có thuận lợi khó khăn gì, đây chính là những trăn trở, là lí do tôi thực hiện sáng kiến này

2. Tên sáng kiến: ChatGPT và sự ảnh hưởng đến dạy học Ngữ văn theo chương trình phổ thông 2018

docx 11 trang Tú Anh 04/01/2025 200
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm ChatGPT và sự ảnh hưởng đến dạy học Ngữ văn theo chương trình phổ thông 2018", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm ChatGPT và sự ảnh hưởng đến dạy học Ngữ văn theo chương trình phổ thông 2018

Sáng kiến kinh nghiệm ChatGPT và sự ảnh hưởng đến dạy học Ngữ văn theo chương trình phổ thông 2018
 2
 sinh những phẩm chất chủ yếu, đặc biệt là tinh thần yêu nước, lòng nhân ái, 
 tính trung thực và ý thức trách nhiệm; hình thành, phát triển cho học sinh các 
 năng lực chung và hai năng lực đặc thù là năng lực ngôn ngữ, năng lực văn 
 học.
 Ngoài nhiệm vụ hình thành, phát triển năng lực giao tiếp bằng tiếng Việt, 
 ngoại ngữ và tiếng dân tộc thiểu số, giáo dục ngôn ngữ và văn học còn giúp 
 học sinh sử dụng hiệu quả những phương tiện giao tiếp khác như hình ảnh, biểu 
 tượng, kí hiệu, sơ đồ, đồ thị, bảng biểu,...
 Giáo dục ngôn ngữ được thực hiện ở tất cả các môn học và hoạt động giáo 
dục, trong đó Ngữ văn, Ngoại ngữ và Tiếng dân tộc thiểu số có vai trò chủ đạo. 
Giáo dục văn học được thực hiện chủ yếu ở môn Ngữ văn
 Môn Ngữ văn củng cố các mạch nội dung của giai đoạn giáo dục cơ bản, 
giúp học sinh nâng cao năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học, nhất là tiếp nhận 
văn bản văn học; tăng cường kĩ năng tạo lập văn bản nghị luận, văn bản thông tin 
có độ phức tạp hơn về nội dung và kĩ thuật viết; trang bị một số kiến thức lịch sử 
văn học, lí luận văn học có tác dụng thiết thực đối với việc đọc và viết về văn 
học.
 Ngoài ra, trong mỗi năm học, những học sinh có định hướng khoa học xã 
hội và nhân văn được chọn học một số chuyên đề học tập. Các chuyên đề này 
nhằm tăng cường kiến thức về văn học và ngôn ngữ, kĩ năng vận dụng kiến thức 
vào thực tiễn, đáp ứng sở thích, nhu cầu và định hướng nghề nghiệp của học sin
 2. Những vấn đề chung về ChatGPT
1. ChatGPT là gì?
ChatGPT hay Chat Generative Pre-training Transformer là một mô hình ngôn 
ngữ do OpenAI phát triển. Hay hiểu một cách đơn giản, "em nó" là một AI (trí 
thông minh nhân tạo) hỗ trợ bạn trong việc tạo ra các cuộc trò chuyện tự động và 
trả lời câu hỏi về đa dạng các chủ đề, lĩnh vực khác nhau.
ChatGPT được xem như một trong những mô hình ngôn ngữ tiên tiến nhất hiện 
nay với khả năng tự động học và làm việc với các loại dữ liệu lớn. Nó được trang 4
• Tự động hoá các quy trình: ChatGPT có thể sử dụng để tự động hoá và giải quyết 
 các tác vụ thủ công từ đó giúp tăng năng suất và hiệu quả của các doanh nghiệp 
 và tổ chức.
• Phân tích dữ liệu và thống kê: ChatGPT có thể sử dụng để phân tích dữ liệu và 
 thống kê, giúp các doanh nghiệp và tổ chức cải thiện hoạt động và quản lý dữ liệu 
 một cách hiệu quả.
• Tạo ra các trải nghiệm người dùng tốt hơn: ChatGPT có thể giúp tạo ra các trải 
 nghiệm người dùng tốt hơn bằng cách cung cấp thông tin chính xác và nhanh 
 chóng cho người dùng.
 2. Hạn chế 
 Có thể thấy, ChatGPT mang đến vô số lợi ích cho người dùng. Tuy nhiên đúng 
 thật "chữ tài đi với với chữ tai một vần", ChatGPT cũng tiềm tàng rất nhiều tác 
 hại. Cùng mình điểm qua một vài điểm ngay bên dưới nhé!
• Sự xuất hiện của các phần mềm lừa đảo: Khi ChatGPT ra đời, một số người dùng 
 có ý đồ xấu đã sử dụng khả năng lập trình của chatbot để tạo ra phần mềm giả 
 mạo với mục đích tấn công và đánh cắp thông tin. Thậm chí, ChatGPT có thể sử 
 dụng code do chính mình tạo ra để thực hiện các phương thức lừa đảo tinh vi hơn.
• Thiếu chính xác: ChatGPT được huấn luyện trên cơ sở dữ liệu lớn nhưng vẫn còn 
 thiếu chính xác trong một số trường hợp.
• Xuyên tạc thông tin: ChatGPT có thể xuyên tạc hoặc sai lầm thông tin, đặc biệt 
 là khi được huấn luyện trên dữ liệu cũ hoặc không chính xác.
• Cản trở sáng tạo: Sử dụng ChatGPT có thể giảm sáng tạo của con người vì họ có 
 thể trở nên quá phụ thuộc vào máy tính để giải quyết các vấn đề.
• Tác động đến việc tìm kiếm thông tin: ChatGPT có thể tác động đến việc tìm 
 kiếm thông tin của con người vì họ có thể dễ dàng nhận được câu trả lời mà không 
 cần tìm kiếm thông tin tự nhiên.
• Tiềm ẩn nguy cơ thay thế một số ngành nghề: Năng lực biên tập đáng sợ của 
 ChatGPT và các công cụ chatbot hiện đại có thể dễ dàng đe dọa công việc của 6
 Kết quả giáo dục được đánh giá bằng các hình thức định tính và định lượng 
thông qua đánh giá thường xuyên, định kì ở cơ sở giáo dục, các kì đánh giá trên 
diện rộng ở cấp quốc gia, cấp địa phương và các kì đánh giá quốc tế. Cùng với 
kết quả các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, các môn học và chuyên đề 
học tập lựa chọn, kết quả các môn học tự chọn được sử dụng cho đánh giá kết quả 
học tập chung của học sinh trong từng năm học và trong cả quá trình học tập
 3.2. Thuận lợi và khó khăn
 Việc triển khai chương trình dạy học môn Ngưc Văn 2018 hiện nay
Cụ thể, một quá trình học tập và tiếp nhận thông tin của một chủ đề gồm các bước 
như sau:
Bước 1, tìm hiểu thông tin theo chủ đề đó từ nhiều nguồn khác nhau (sách vở, 
báo chí giấy và đặc biệt trong giai đoạn hiện nay là dữ liệu số trên internet);
Bước 2, đánh giá độ chính xác, chân thực của các nguồn dữ liệu và lựa chọn 
nguồn thông tin phù hợp;
Bước 3, tổng hợp khối lượng thông tin, tri thức từ các nguồn được lựa chọn cùng 
với quan điểm riêng của mỗi cá nhân về các chủ đề liên quan (thể hiện sự khác 
biệt, tính sáng tạo của con người);
Bước 4, diễn giải lượng kiến thức tổng hợp được dưới dạng tài liệu văn bản phục 
vụ công việc, học tập.
Các công cụ tìm kiếm thông minh như Google Search, Microsoft Bing chỉ giúp 
người dùng ở bước 1. Việc lựa chọn, đánh giá tính chính xác, đầy đủ của thông 
tin từ bước 2 trở đi là việc của con người.
ChatGPT khác biệt so với các công cụ đó ở điểm là nó tự động thực hiện các bước 
tiếp theo đến khâu cuối cùng là diễn giải kiến thức tổng hợp một cách rõ ràng, 
văn phong rất tự nhiên, gần đạt với khả năng diễn giải của sinh viên đại học. Sự 
khác biệt này chính là sự đột phá về công nghệ trí tuệ nhân tạo trong xử lý ngôn 
ngữ có trong ChatGPT so với các hệ thống trí tuệ nhân tạo hiện có.
Tuy nhiên, tiện ích là vậy nhưng ChatGPT cũng có mặt trái và sự ra đời của nó 
tạo ra thách thức lớn đối với ngành giáo dục. 8
Việc tường minh hóa quá trình tạo nên các sản phẩm trí tuệ chính là xu hướng 
chung trên thế giới trong việc kiểm soát ứng dụng AI vào cuộc sống. Các đơn vị 
phát triển công nghệ AI phải tích hợp chức năng truy vết, minh bạch hóa quy trình 
tạo ra sản phẩm, tức là ngược từ kết quả bước 4 về bước 1.
Tương tự như vậy, đối với sinh viên, giảng viên cần hiểu sâu về quy trình viết 
luận văn của sinh viên mới có thể đánh giá đúng nỗ lực, công sức thực sự và 
lượng kiến thức của sinh viên đó bỏ ra cho sản phẩm cuối cùng là luận văn”, Phó 
Giáo sư Nguyễn Trường Thắng phân tích.
Bên cạnh đó, trong thời đại công nghệ số phát triển như hiện nay, để thích nghi, 
vai trò trách nhiệm của người thầy nên thay đổi.
Vai trò truyền đạt kiến thức của người thầy sẽ giảm đi vì đã được các công cụ 
thông minh hỗ trợ. Thầy giáo sẽ hướng dẫn học sinh tự học; tiếp nhận kiến thức; 
kỹ năng đánh giá tính chính xác của nội dung thông tin.
Ở khía cạnh dạy “lễ” cho học sinh, người thầy sẽ phải làm nhiều hơn. Phần “lễ” 
trong kỷ nguyên số không đơn thuần chỉ là khung văn hóa, tiêu chuẩn đạo đức 
truyền thống của dân tộc. Nó sẽ bao gồm các kỹ năng xã hội trong thời đại mới, 
khả năng kiểm chứng thông tin, kiến thức về tính trung thực, độ chính xác
Về cơ bản, đó là kỹ năng con người giám sát Chatbot trí tuệ nhân tạo một cách 
hiệu quả thay vì phó thác mọi việc, tin tưởng một cách mù quáng vào sản phẩm 
do nó tạo ra.
ới người sử dụng, cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin, thẩm định tính chính xác 
và năng lực giám sát chất lượng, nội dung của các sản phẩm do công cụ như 
ChatGPT tạo ra.
Với đơn vị quản lý, nâng cao kỹ năng đánh giá đối với người sử dụng; hướng dẫn 
cách thức kiểm soát chất lượng sản phẩm cho người sử dụng, tuân thủ tiêu chuẩn 
đạo đức, văn hóa ứng xử và luật pháp của Việt Nam.
 4. Kết quả
ChatGPT sẽ tác động mạnh mẽ tới lĩnh vực giáo dục. Từ trước đến nay, học liệu 
có nhiều trên không gian mạng nhưng đây là lần đầu tiên những tài liệu đó 10
- Sự thống nhất trong Ban chi ủy, Ban giám hiệu
- Sự thống nhất tư tưởng của cán bộ, giáo viên, nhân viên
- Việc cụ thể hóa các ý tưởng, sự sâu sát của cán bộ quản lí đối với công việc
10. Đánh giá lợi ích thu được:
 STT Trước khi áp dụng SKKN Sau khi áp dụng SKKN
 1
 2
 3
 4
 5
10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng 
kiến theo ý kiến của tác giả:
- Sự tiến bộ, tự tin của đội ngũ: Cán bộ giáo viên có sự chuyển biến tích cực trong 
nhận thức. Năng lực chuyên môn của giáo viên tăng lên, hiệu quả chuyên môn 
tăng trưởng
- Tinh thần phấn khởi, tích cực trong công việc: cán bộ giáo viên tích cực trong 
công việc. Giáo viên tham gia các hoạt động chuyên môn với tâm thế tự tin, chủ 
động
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng 
kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:
Không
11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng 
sáng kiến lần đầu (nếu có):

File đính kèm:

  • docxsang_kien_kinh_nghiem_chatgpt_va_su_anh_huong_den_day_hoc_ng.docx