Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp tạo hứng thú học môn Toán cho học sinh Lớp 1 - Bộ sách Cánh Diều

 3. Đối tượng nghiên cứu.
 - Nghiên cứu các biện pháp để tạo hứng thú học môn Toán cho học sinh 
lớp 1.
4. Đối tượng khảo sát và thời gian nghiên cứu:
 - Đối tượng: 35 em học sinh lớp 1A4 do tôi trực tiếp chủ nhiệm và giảng dạy.
 - Thời gian: Từ tháng 9 năm 2023 đến hết tháng 3 năm 2024.
5. Phương pháp nghiên cứu
 Ở đề tài này tôi đã thực hiện các phương pháp như sau:
 - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết qua tài liệu.
 - Phương pháp quan sát thông qua: khảo sát, trao đổi vấn đáp, quan sát 
theo dõi biểu hiện qua quá trình học tập của học sinh...
 - Phương pháp phân tích, tổng hợp. - Phòng học được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học 
hiện đại cơ bản đáp ứng được yêu cầu đổi mới.
 - Học sinh có nền nếp, có ý thức học tập. Đa số phụ huynh đồng thuận, 
ủng hộ và luôn phối hợp với giáo viên trong quá trình giáo dục học sinh.
 Bên cạnh những thuận lợi, tôi cũng gặp không ít khó khăn:
* Khó khăn
 - Hầu hết cha mẹ học sinh đều là công nhân, làm việc theo ca nên ít có 
thời gian để học tập và vui chơi cùng con.
 - Đa số học sinh lớp tôi là học sinh nông thôn nên các em nhút nhát, chưa 
mạnh dạn tham gia vào các hoạt động học tập. Nhiều học sinh làm toán một cách 
máy móc, thiếu sự tập trung trong giờ học; thậm chí có những em làm việc riêng 
khiến cho các tiết học toán trở lên căng thẳng, trầm lắng; kết quả học tập môn 
Toán của nhiều học sinh chưa cao.
 -
2.2. Thực trạng trước khi áp dụng các biện pháp.
Năm học 2023 - 2024, tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 1A4 với 35 
học sinh. Sau hai tuần nhận lớp, tôi phát phiếu thăm dò hứng thú học toán của các 
em thì có kết quả như sau:
 Tên Rất thích Thích Bình thường Không thích
 Sĩ số
 lớp SL TL% SL TL% SL TL% SL TL%
 1A4 35 6 17,2 7 20,0 13 37,1 9 25,7
 Dựa vào kết quả thăm dò hứng thú học Toán của học sinh, tôi thực sự 
ngạc nhiên: chỉ có 17,2 % học sinh hứng thú với môn Toán, trong khi số học sinh 
không hứng thú, thậm chí là cảm thấy sợ học toán lên tới 25,7 % .
 Bên cạnh đó, tôi cũng tiến hành khảo sát chất lượng học tập của các em và 
kết quả đạt được cụ thể như sau: có động cơ học tập môn Toán: Một là các em thực sự không thấy môn Toán thú 
vị với mình hoặc không thấy ý nghĩa thực sự của việc học toán ngoại trừ việc 
vượt qua các bài kiểm tra bắt buộc. Hai là, các em có mong muốn học, có thấy 
được giá tri, thấy được ý nghĩa của việc học toán nhưng do mất gốc, không theo 
được chương trình nên các em tự ti, thiếu kiên trì. Đặc điểm chung của học sinh 
không có động cơ học toán là những học sinh học chưa tốt môn Toán.
 Để tạo ra được động cơ học toán cho học sinh, trước hết tôi đã giúp học sinh 
thấy được ứng dụng quan trọng, hữu ích của toán trong cuộc sống hàng ngày. Bởi 
vậy, ngay đầu năm học, tôi cho các em tìm hiểu mục lục sách giáo khoa toán lớp 
một. Sau đó, tôi giới thiệu về những nội dung chính trong chương trình toán lớp 
một để kích thích sự tò mò, khám phá của các em.
 Ví dụ 1: Tôi giới thiệu về ứng dụng kì diệu và ý nghĩa của phép tính cộng, 
trừ trong cuộc sống. Hoặc khi giới thiệu về phần hình học, tôi cho các em tìm 
những đồ vật có dạng hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật, hình tam giác mà các 
em biết. Hoạt động này giúp các em thấy toán học thật gần gũi với cuộc sống. Tôi 
giới thiệu thêm: Chương trình Toán lớp Một sẽ giúp chúng mình khám phá thêm 
những đặc điểm thú vị của chúng. Những đặc điểm thú vị đó đang chờ chúng 
mình khám phá đấy. Qua những lời giới thiệu ấy, tôi thấy rõ sự tò mò, sự hào 
hứng hiện lên trong ánh mắt của các em.
 Việc tạo động cơ học tập cho học sinh không chỉ dừng lại ở đó mà trong 
mỗi tiết học toán, tôi còn thiết kế thêm một số bài tập, tình huống liên quan đến 
thực tế. Bên cạnh đó, tôi thận trọng trong việc giao các nhiệm vụ học tập cho các 
em ở trên lớp và ở nhà để đảm bảo các em có đủ thời gian hoàn thành bài tập 
được giao (Chia nhỏ các nhiệm vụ học tập để các em dễ dàng giải quyết).
 Từ những việc làm cụ thể và tỉ mỉ đó, tôi đã giúp học sinh dần hình thành 
động cơ học tập đúng đắn. Các em đã tích cực, chủ động hơn trong việc chiếm 
lĩnh kiến thức. Đây không chỉ là một việc làm thiết thực để tạo hứng thú học toán 
mà còn có giá trị gắn kết toán học với cuộc sống và mang cuộc sống vào trong 
toán học.
3.2. Biện pháp 2: Vận dụng phù hợp các trò chơi học tập môn Toán
 Trò chơi học tập là trò chơi gắn liền với các hoạt động học tập và nội dung 
bài học giúp học sinh khai thác kinh nghiệm vốn có của bản thân để chơi và để 
học. Trong quá trình chơi trò chơi các em sẽ bộc lộ nhiều cảm xúc rất rõ ràng 
như: niềm vui khi thắng và buồn bã khi thua; vui mừng khi đồng đội hoàn thành 
nhiệm vụ, bản thân cảm thấy có lỗi khi không làm tốt nhiệm vụ của mình; vì tập 
thể mà cố gắng hết khả năng để mang lại chiến thắng cho tổ, nhóm của mình. Đây 
cũng chính là đặc tính thi đua rất cao của trò chơi học tập. Đặc biệt, đối với môn 
toán thì trò chơi học tập càng có ý nghĩa quan trọng hơn trong việc tạo hứng thú 
học toán cho học sinh.
 Trong thực tế dạy học, giáo viên thường tổ chức trò chơi học tập để củng 
cố kiến thức, kỹ năng toán. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi 
để hình thành kiến thức, kỹ năng mới là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học 
sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới.
 Trong quá trình dạy học toán, tôi dựa theo nội dung của từng bài, từng 
mạch kiến thức và điều kiện thời gian trong mỗi tiết học để thiết kế trò chơi sao 
cho phù hợp. Trò chơi học tập có thể tổ chức ở cả các hoạt động dạy học.
 Đối với mỗi trò chơi, tôi đều thiết kế chu đáo theo quy trình sau:
 Bước 1: Giới thiệu tên trò chơi, mục đích của trò chơi.
 Bước 2: Hướng dẫn học sinh chơi trò chơi. Ở bước này giáo viên cần làm 
những việc sau: ngôi nhà của mình trong thời gian 20 giây thì chú Thỏ đó sẽ là người thắng cuộc 
sẽ được cô thưởng siker. Ở dưới các bạn và cô sẽ cùng làm Ban giám khảo nhận 
xét xem chú Thỏ nào trở về đúng ngôi nhà của mình nhanh nhất nhé!
 Các em đã sẵn sàng chưa? Thời gian bắt đầu.
 9
 Ngoài ra thì có rất nhiều các trò chơi như: Truyền điện, Đố bạn, Nhanh 
tay nhanh mắt, Tiếp sức học tập .....
 Từ những việc làm cụ thể và tỉ mỉ đó, tôi đã giúp học sinh dần hình thành 
động cơ đúng đắn khi tham gia vào các trò chơi toán. Các em đã tích cực, chủ 
động hơn trong việc chiếm lĩnh kiến thức. Đây không chỉ là 1 việc làm thiết 
thực để tạo hứng thú học toán mà còn có giá trị gắn kết toán học với cuộc sống 
và mang cuộc sống vào trong toán học.
 Ví dụ 2: Tên trò chơi: Trò chơi: Nhanh tay - Nhanh mắt ?
 + Mục đích: Giúp học sinh viết đúng và nhanh các phép tính có kết quả 
đúng theo yêu cầu;
 Rèn tính đoàn với kết đồng đội trong nhóm.
 + Luật chơi: Yêu cầu học sinh viết phép tính đúng với kết quả theo yêu cầu
 + Cách tiến hành: Giáo viên vẽ 2 bông hoa trên bảng, ở giữa nhụy có ghi 
1 chữ số (VD: số 5, 10) là kết quả của các phép tính cần tìm. Gọi hai nhóm học 
sinh,1 nhóm gồm 6 học sinh lên chơi.
 Khi giáo viên hô: Bắt đầu thì các em tiếp sức nhau và ghi phép tính vào 
mỗi cánh hoa có kết quả đúng theo yêu cầu. Thời gian 1 phút, nhóm nào xong 
trước nhóm đó dành đội thắng cuộc.
 Mỗi phép tính tôi đọc lên, học sinh nêu kết quả, tôi quan sát kiểm tra và 
kết luận kết quả đúng. Cứ lần lượt đến hết 6 phép tính giáo viên sẽ nhận xét chung 
và phạt những bạn chưa hoàn thành đúng bài (nhảy lò cò... 1 vòng trước lớp).
 Trò chơi vận động trong toán học không chỉ là phương tiện giáo dục thể 
chất mà còn là hoạt động giúp học sinh rèn luyện kĩ năng toán. Từ đó giúp các 
em phát triển toàn diện về thể chất lần trí tuệ. Ảnh trò chơi “ Giải cứu Bạch Tuyết”
 Ví dụ 2: Tên trò chơi: Trò chơi hái táo
 Mục đích
 - Rèn luyện kĩ năng thực hiện các phép cộng (có nhớ) trong phạm vi 
100.
 - Rèn kĩ năng phản xạ nhanh cho học sinh
 Chuẩn bị: Giáo viên thiết kế trò chơi trên PowerPoint gồm 1 bức tranh 
có hình cây táo, 1 cái giỏ và 4 quả táo đánh số 1, 2, 3, 4. Các quả táo có chứa đề 
bài như sau:
 - Quả táo 1: 24 + 30
 - Quả táo 2: 45 - 24
 - Quả táo 3: 10 + 20 + 30
 - Quả táo 4: 90 - 40
 - Quả táo 5: 32 + 26
 Cách chơi
 Cách chơi như sau: Trên cây có 5 quả táo. Để hái được những quả táo này, 
các con phải thực hiện được các yêu cầu trong mỗi quả táo. Mỗi đáp án đúng, các 
con đã hái được 1 quả táo. 
- Ví dụ 2: Bài “Luyện tập” - SGK trang 26 áp dụng trò chơi: “Ong non học 
việc”:
 Cách chơi như sau: Có chú ong non đang đi học việc, trên đường chú gặp 
1 số chướng ngại vật. Để giúp chú ong nhanh chóng học được việc thì các con 
hãy giúp chú vượt qua các chướng ngại vật bằng cách giơ tấm thẻ có đáp án 
đúng. tích cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử dụng giáo 
án điện tử. Ngày nay, bài giảng điện tử được sử dụng rất phổ biến bởi những tiện 
ích mà nó đem lại nhưng làm thế nào để mỗi giáo án điện tử có chất lượng, thực 
sự phát huy được hi ệu quả, góp phần t ạo hứng thú cho học sinh trong mỗi giờ 
học mà không gây sự nhàm chán thì cần sự sáng tạo, sự đầu tư nghiêm túc của 
giáo viên. Bởi vậy, tôi luôn đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ cho mỗi kế hoạch 
bài dạy, s ử dụng linh hoạt và phong phú các hiệu ứng.
 Đặc biệt sách giáo khoa Toán lớp 1- Cánh Diều có rất nhi ều kênh hình 
nên vi ệc thiết kế bài giảng điện tử với hiệu ứng đổi màu chữ, gạch chân dưới yêu 
cầu của đề bài sẽ giúp học sinh nhớ lâu hơn. Hoặc khi tóm tắt bài toán có thể 
dùng hình ảnh phù hợp để minh họa cho đề bài. Những bài toán về đếm hình được 
đưa lên màn hình lớn và tạo hiệu ứng tách, ghép hình sẽ giúp học sinh hiểu bài 
nhanh hơn. Khi tổ chức trò chơi có thể thêm âm thanh như tiếng chuông, tiếng vỗ 
tay,.. .để thu hút sự chú ý của học sinh.
 Ngoài ra, tôi thường xuyên vào các trang violet, kinhnghiemdayhoc.net. 
Hành trang số,. để tham khảo cách thiết kế bài giảng điện tử của đồng nghiệp.
 Bên cạnh đó, tôi còn ứng dụng công nghệ thông tin vào việc hỗ trợ cho các 
em còn h ạn chế về nhận thức. Tôi lập nhóm học trực tuyến để bổ trợ kiến thức 
toán cho các em theo hình thức nhẹ nhàng, học mà chơi, chơi mà học. Đặc biệt là 
trong bối cảnh hiện nay, với những áp lực từ công việc, từ cuộc sống đã khiến 
nhiều phụ huynh rất ít thời gian ở bên con, nhiều đứa trẻ có thể bị rơi vào trạng 
thái cô đơn trong chính ngôi nhà của mình nên vi ệc tạo sân chơi lành mạnh cho 
trẻ là vô cùng cần thiết, trong đó có một phần trách nhiệm của các thầy cô. Bởi 
vậy, tôi thường t ạo những sân chơi cho các em thông qua việc ứng dụng công 
nghệ thông tin và đặc bi ệt là những trò chơi toán học.
 Việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ góp phần tạo được hứng thú 
cho học sinh mà còn làm cho tình cảm giữa cô với trò, trò với trò ngày thêm gắn 
kết. Không chỉ những thời gian trên lớp mà ngay cả khi ở nhà tôi đã thực sự trở 
thành người mẹ thứ hai của các em. 4. Hiệu quả đạt được.
4.1. Điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng biện pháp
 - Giáo viên tích cực áp dụng hình thức thư khen.
 - Giáo viên sử dụng phương pháp học thông qua chơi làm khơi dậy bản 
năng tìm tòi, khám phá và liên tục học hỏi ở học sinh. Học sinh được kết hợp với 
bạn khám phá tìm ra kiến thức mới.
 - Giáo viên sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin vào các bài giảng giúp 
học sinh nắm bắt nhanh được ki ến thức.
4.2. Lợi ích thu được khi áp dụng biện pháp
* Đối với giáo viên:
 - Tôi đã có thêm kinh nghiệm tạo hứng thú học toán cho học sinh nhằm 
nâng cao chất lượng học toán.
 - Các tiết học toán của lớp tôi diễn ra nhẹ nhàng, sôi nổi, hấp dẫn góp 
phần xây dựng lên những giờ học hạnh phúc.
 - Nhận được sự tin tưởng và ủng hộ cao của phụ huynh.
* Đối với học sinh:
 - Năm học 2023 - 2024, biết mình được phân công chuyên môn dạy lớp 
1. Sau những buổi đầu rèn nề nếp, tôi cho học sinh làm khảo sát nhanh để thăm 
dò mức độ hứng thú với môn Toán. Với kết quả số liệu thăm dò ở trên tôi đã tổng 
hợp. Tôi bắt tay vào viết và áp dụng biện pháp vào quá trình dạy học môn Toán. 
Và khi đã áp dụng biện pháp thì tôi theo dõi,quan sát thái độ của học sinh để nắm 
bắt tình hình.Từ đócó thể khắc phục, bổ sung hoàn thiện biện pháp của mình.
* Từ đầu năm học đến giữa học kì I:
 - Gần hai tháng khi áp dụng biện pháp trình bày ở mục 3. Học sinh rất 
thích những thư khen mà tôi làm vì có hình ảnh màu sắc bắt mắt và có thể lưu giữ 
làm động lực cố gắng. Trong một tiết học Toán khi tôi tổ chức hoạt động học 
thông qua trò chơi vận động tôi quan sát và nắm bắt được rằng các em không còn 
uể oải mệt mỏi như trước mà là hào hứng tham gia và tìm hiểu kiến thức mới. 
Thực trạng học môn Toán ở lớp tôi đã có khởi sắc, thể hiện qua đánh giá thường Nội dung Sĩ số Trước khi thực hiện Sau khi thực hiện biện 
 biện pháp (Đầu năm pháp (Cuối học kì I )
 học)
 SL TL% SL TL%
 Rất thích 6 17,2 % 21 60,0 %
 Thích 7 20,0 % 12 34,3 %
 35
 Bình thường 13 37,1% 2 5,7 %
 Không thích 9 25,7 % 0 0
 Bảng so sánh kết quả tham dò mức độ hứng thú học Toán Trước và sau khi 
 thực hiện biện pháp(Đầu năm học đến cuối học học kì I).
 Căn cứ vào số liệu ở bảng so sánh khảo sát thăm dò mức độ hứng thú học 
Toán mà tôi tổng hợp được. Có thể thấy được tỉ lệ học sinh rất thích học toán tăng 
lên 46,9%, tỉ lệ học sinh thích học toán tăng 9,4 %, và quan trọng hơn cả là tỉ lệ 
học sinh không hứng thú với môn toán là 0%.
 Điều này cho thấy rằng những biện pháp được khảo nghiệm trong thời 
gian qua có tính khả thi rất cao. Điều này thôi thúc tôi tiếp tục nghiên cứu và sẽ 
có nhiều định hướng tiếp theo ở học kì II năm học 2023 - 2024 và nhiều năm học 
kế tiếp.
 Bản thân tôi đánh giá biện pháp không cần tốn quá nhiều chi phí đầu tư, 
việc thực hiện chủ yếu thông qua sự chủ động của giáo viên và học sinh nên tôi 
tin tưởng đạt được hiệu quả cao khi áp dụng ở bất cứ trường học trên địa bàn nào.
5. Lợi ích đem lại.
 Biện pháp đã được tôi áp dụng trong dạy học môn Toán cho học sinh lớp 
1A4. Qua quá trình nghiên cứu và thực tế áp dụng, tôi thấy đây là một biện pháp 
phù hợp với định hướng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển 
năng lực học sinh Tiểu học. Các biện pháp phù hợp với mọi đối tượng học sinh 
và có thể áp dụng để tạo hứng thú học Toán cho học sinh lớp 1 và các khối khác 
ở trường Tiểu học Tự Nhiên, ngoài ra có thể mở rộng áp dụng với học sinh tiểu 
học trên cả nước. chép nội dung của người khác
 Thường Tín, ngày 20 tháng 3 năm 2024
 Người viết
 Nguyễn Thị Thúy